Al lange tijd gaat incorrecte informatie over
Staatsbosbeheer (SBB) rond. Volgens deze mythe zou het zo zijn dat vanwege het
beleid van Bleker SBB sindsdien gedwongen is meer te kappen als gevolg van
geldgebrek. Was dat maar zo..
Wanneer was Bleker aan het roer? Korte tijd: van
2010-2012. Volgens deze mythe komt het gekap allemaal door het gesnoei uit Den
Haag.
Die informatie komt inderdaad voor rekening van SBB
maar is onjuist in twee opzichten:
Het eerste is deze:
Nauwelijks was de zetel van Bleker verlaten, of zijn
opvolger Sharon Dijksma en daarna Henk Kamp trokken de beurs weer open. SBB
“ving” bij wijze van spreken weer dubbel. De traditionele bosbouwers bij SBB
bleven het beleid bepalen. Zie hierover later meer.
De tweede reden die de onjuistheid aantoont is
deze:
SBB was al “druk” met houtkap – lang voordat Bleker
het Haagse toneel betrad. Staatsbosbeheer is zogenaamd zelfstandig geworden,
geprivatiseerd eind jaren negentig. Kort daarna is SBB vrijgesteld van de
verplichtingen van de Boswet. Echter vóór die tijd was SBB zeker al zeer actief
in het verwijderen van bos, de zogenaamde “exoten”, uit de Nationale Parken in
Nederland, naast andere “herinrichtingsmaatregelen”.
Grondslag van die maatregelen was een Beheer en
Inrichtingsplan (BIP) voor ieder park. Gezamenlijk maken deze nationale parken
onderdeel uit van de Ecologische Hoofdstructuur, (EHS) die in de jaren negentig
is opgezet op grond van Nationaal beleid. Nationale Parken werden voorgezeten
door een soort “overlegorgaan”, waarin zitting: alle natuurbeheerders en alle
bevoegde gezagen.
Tijdens die bijeenkomsten werd door de
vertegenwoordigers besproken wat er zou gebeuren maar de interne stukken waren
nauwelijks verkrijgbaar. Het Beheer en Inrichtingsplan -BIP- was niet voor
inspraak vatbaar.
Maar dat BIP is tot heden ten dage wèl grondslag voor
het beleid zoals dat nu in de bossen plaatsvindt! Op grond van dit beleid, dus
geen wet en regelgeving, wordt Nederland weer “nat”, en prevaleert
stikstofgevoelige natuur.
Ook bos hoort in die visie niet thuis: wel
‘hoogveenbos’. Dat herinrichten begon grootschalig in 1990, zodra het gebied
was aangewezen als Nationaal Park.
Van groot belang is daarnaast de verwerving van
landbouwgronden om deze verschralings-doelen te bereiken. Nederland voert, in
tegenstelling tot wat wordt beweerd, de EHS uit en misbruikt de Natura
2000-richtlijnen om die landelijke doelen te bereiken.
(Mocht u er in geïnteresseerd zijn te weten “hoe en
wat” dan komt die informatie wel later).
Nu SBB; dit is de achtergrond van het opereren van
Staatsbosbeheer:
Uitgewerkt in twee nationale parken die ik op de voet
heb gevolgd, resulteerde dit in het Dwingelderveld vanaf 1988 in grootschalige
kap van alle Douglas sparren, grootschalige dunning, en herontwikkeling van
veen. Ik herinner me nog het Holtveen en Koelevaartsveen “waar weer hoogveen
zou gaan ontstaan”. Hoewel dit niet ontstond kostte dit zeer veel bosopstand,
dat nooit is gecompenseerd. Merkwaardig was ook dat SBB nergens vergunning voor
nodig had- hetgeen in een richtlijngebied (Vogelrichtlijn (Vr) voor de
Zwarte Specht sinds 1989 en Vogel-en Habitatrichtlijngebied (VHR) sinds 2004) –
dwingend voorschrift is -passende beoordeling vooraf!- en Natuurmonumenten toen wel
vergunningplichtig was.
Op grond van een van de stukken, die de voorlopers van
Stichting De Woudreus konden verkrijgen vanwege toevallig op zo’n bijeenkomst
aanwezig, was het stuk: “Op weg naar een ander bos”, leidraad voor de mars van
2002-2015 en werd Staats- Boswachterij Dwingeloo gekapt, heringericht en of
grootschalig gedund.
Dit onderhandse stuk was van de hand van
Staatsbosbeheer. Het waren 3 à 4 A4tjes,
maar verstrekkend – dit was contrair aan het toen geldende bestemmingsplan en
wat nog curieuzer is, in strijd met art. 4 Lid 4 Vogelrichtlijn/art. 6
Habitatrichtlijn (Hr)./art 7 Hr. en art 12-16 Hr.
Op grond van de richtlijn heeft een gebied dat
kwalificeert voor een soort of een habitat (van een soort) recht op strikte
bescherming sinds de aanwijzing door Brussel en voordat het betreffende gebied
is aangewezen in nationale wetgeving als SBZ. Dat gold voor de HR weliswaar
vanaf 2004, maar Dwingelderveld was toen al Vogelrichtlijngebied voor de Zwarte
Specht. De Vogelrichtlijn staat dit helemaal niet toe.
En voor alle duidelijkheid nogmaals:
richtlijnverplichtingen gaan voor elke nationale wetgeving en al helemaal voor
nationaal beleid als omvorming en EHS. De laatste twee nationale beleidsmaatregelen
dienen dan ook, zodra een gebied VR of Hr gebied is of beide, met onmiddellijke
ingang te worden gestopt (Hof van Justitie C-06/04)
Nee, “al dat kappen moest van Brussel” aldus
ook Alie Edelenbos, toenmalig gedeputeerde van Drenthe. Dat is dus het einde
van de kwalificerende soort Zwarte Specht, daar kan Rob Bijlsma het nodige over
vertellen. “Ontneem een dier zijn habitat en het is gebeurd”.
Wie en wat was dan Staatsbosbeheer? Staatsbosbeheer was in 1998 geprivatiseerd. Maar geen
ZBO.
N.a.v. PVV vragen over ontbossing had ik nog het
volgende in mijn annotaties:
Afgelopen jaren is al op tal van manieren (vooral ook
door Rikus Jager CDA) gepoogd om met Kamervragen te dwingen tot andere keuzes. Niet
gelukt. Steeds antwoorden van hetzelfde kaliber: “We doen het zorgvuldig, goed
voor de natuur, moet van Europa, iedereen wordt gehoord” etc. etc.
Voor wat betreft die bijzondere regeling waar SBB zich
voortdurend op kan beroepen als het gaat om ontbossingen voor de natuur cq
“andere natuur”: dat is de “Regeling verlening ontheffing aan Staatsbosbeheer”
van 24 febr.2000 (stcrt 2000,40) http://wetten.overheid.nl/BWBR0011180/geldigheidsdatum_25-11-2010
De kern daarin is: Artikel 2:
1. Aan Staatsbosbeheer wordt
ontheffing verleend van de kennisgevingsplicht, bedoeld in artikel 2, eerste
lid, van de wethttp://wetten.overheid.nl/BWBR0002357/geldigheidsdatum_25-11-2010#AfdelingII_Artikel2
2. Voor
de gevallen, waarin velling geschiedt ten behoeve van natuurlijke verjonging of
waarin met het oog op de realisering van een ander natuur(sub)doeltype dan bos
op basis van een regionaal beheerschema, beheervisie of beheersplan van het
Staatsbosbeheer houtopstanden worden geveld, wordt aan Staatsbosbeheer
ontheffing verleend van de herplantplicht, bedoeld in artikel 3 van de wet: http://wetten.overheid.nl/BWBR0002357/geldigheidsdatum_25-11-2010#AfdelingII_Artikel3
3. De
ontheffingen, bedoeld in het eerste en tweede lid, worden slechts verleend voor
zover de velling van houtopstand plaatsvindt op een terrein dat Staatsbosbeheer
in eigendom heeft.
Doordat SBB in die gevallen geen kennisgeving hoeft te
doen van voorgenomen velling hoeft ze ook niet te herplanten ter plaatse of te
planten op een andere plek als compensatie. Er is niet een enkele boseigenaar
die zo’n faciliteit heeft. (En dat is maar goed ook!)..
Andere argumenten zijn met weinig moeite aan te
leveren. (Het is nu “Het internationaal jaar van het bos” (Verenigde
Naties/FAO), Ontbossing goed voor 20% CO2 uitstoot. Minister Verburg was op het
wereldpodium sterk als het ging om andere landen op te roepen zorgvuldig om te
gaan met hun bossen, riep op een einde te maken aan ontbossing, maar deed er
thuis in NL vrijwel niets aan.
Overigens:
SBB is een Zelfstandig bestuursorgaan ingesteld met
een speciale wet op de verzelfstandiging van het Staatsbosbeheer. SBB valt niet
onder de kaderwetgeving op de ZBO’s(!) SBB is niet geprivatiseerd. SBB wordt
door de belastingbetaler gefinancierd. Bij de behandeling van de Kaderwet op de
ZBO’s op 31 oktober 2006 kreeg (citaat uit stenogram) Luijten (VVD) te horen van
minister Nicolai : “Staatsbosbeheer valt niet onder de nieuwe kaderwet. Maar
wat dit bestuursorgaan dan wel is als het geen ZBO is, kon de minister nog niet
zeggen. We kunnen niet alles in een keer ordenen. Over deze tussencategorie
denken we na, zei de minister.”
Ook al omdat er aan dat nadenken sindsdien niets is
gebeurd en er destijds de toezegging werd gedaan dat deze kaderwet over 5 jaar zou
worden geëvalueerd waarbij de criteria: rechtsstatelijkheid, democratie,
effectiviteit en efficiëntie centraal staan, is dat misschien een extra opstap
bij het denken over een ander SBB.
Dat denken is ook nog steeds niet gebeurd.
SBB is dus niet genoodzaakt door Bleker om geld te gaan verdienen door bos-kap, SBB had al
vele BV’s toen Bleker Den Haag nog niet eens had gezien.
Daarnaast is het gewoon onjuist dat SBB minder geld kreeg
van Den Haag: zie: https://interessantetijden.nl/2017/09/02/staatsbosbeheer-duurzaam-ondernemer-oekraiene-stijl/
Verder zijn de opvolgers van Bleker er als de kippen
bij geweest om “de natuur” weer op de been te helpen, d.w.z. van geld te
voorzien. Daarnaast is de biomassacentrale in Purmerend een verdienmodel
geworden – immers vanaf 2003 was er al het biomassa-akkoord!- naast de natuur die moest worden omgevormd op
grond van het Nederlands beleid : bos voor wensnatuur met Life subsidie voor
kap en natuurontwikkeling.
Dus ik had graag een en ander teruggezien, omdat we
maar 1 ding willen: meer geld voor bos-behoud en niet meer geld voor nog meer
BV’s en kronkelpaden, natuurontwikkeling ten koste van bos, heckrunderen en
andere hobby’s van de heren SBB.
Het geld klotst tegen de plinten en daar heeft Bleker
op grond van het toen geldende akkoord, op gekort. Als gezegd: dit is volledig
te niet gedaan door de opvolgers van Bleker.
Kap vond ook voordien al rijkelijk plaats. Net zoals nadien…
In de hoop dat u het beeld dat van SBB wordt geschetst
in die zin wilt bijstellen, want roofbouw als gevolg van geldgebrek is gewoon
onjuist.
Mieke Vodegel, Stichting De Woudreus
