Van de Voorzitter:
De Bomenstichting
Achterhoek is opgericht op 7 oktober 2011. Dit is dus het eerste jaarverslag.
De oprichting van een
regionale bomenstichting was noodzakelijk, omdat de landelijke Bomenstichting,
door het intrekken van haar subsidie door het toenmalige kabinet, niet langer
levensvatbaar was. Intussen hebben wij ons in de regio een duidelijke plek
veroverd door een assertief beleid ten aanzien van het behoud van (monumentale)
bomen.
Het gemeentelijk
bomenbeleid in de Achterhoek vraagt vrijwel permanent onze aandacht.
Ondanks de mooie
Bomenbeleidsplannen van vele gemeenten werd het hoofdstuk “Het bewaren van Houtopstanden”
in de Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV) van diverse Achterhoekse
gemeenten de laatste jaren flink uitgekleed.
Soms is de kapvergunning zelfs
afgeschaft, en ook monumentale bomen zijn hun leven niet altijd meer zeker
onder de nieuwe regelgeving.
Gemeenten hanteren
allerlei verschillende criteria voor de aanvraag van kapvergunningen; de ene
gemeente gaat al uit van een stamdiameter van 10 cm; bij de andere moet een
boom weer minimaal een stamomvang hebben van 1.50m!
Tevens wordt onder de vlag
van de huidige bezuinigingen helaas haast stelselmatig te weinig of geen
onderhoud meer gepleegd. Men kapt dan liever met herplant van kleine boompjes,
zodat de eerste jaren vrijwel geen onderhoud nodig is. Het streven is dan het
hout te verkopen, zodat de kap zichzelf terugbetaalt. Dat blijkt echter een
wensgedachte; de kosten blijven altijd hoger, zelfs bij de hoge houtprijs van
dit moment. Desondanks heeft een aantal gemeenten zelfs plannen om duizenden
bomen te kappen , die door teveel achterstallig (maar wel wettelijk verplicht)
onderhoud dermate slecht zijn geworden dat er uiteindelijk niets anders
overblijft dan kappen.
Ook wordt aan
particulieren soms zonder voldoende valide onderbouwing een kapvergunning
verstrekt.
Het Groene Imago van de
Achterhoek staat door dit alles sterk onder druk.
In toenemende mate maken
veel inwoners van de Achterhoek zich daarom dan ook zorgen over deze
ontwikkelingen. Het aantal sympathisanten/ donateurs is in het korte bestaan
van de BSA inmiddels fors is gegroeid.
Tevens krijgen wij regelmatig
verzoeken om boomadviezen van particulieren.
stijgt per maand en onze
berichten via Twitter: https://twitter.com/#!/@BomenAchterhoek
leveren nuttige contacten en informatie op.
Verder werd de BSA het
afgelopen jaar in de lokale en regionale media met enige regelmaat genoemd.
Jaap Cannegieter, voorzitter
Activiteiten van de Bomenstichting Achterhoek in
2012:
Bij deze bovengenoemde ontwikkelingen
probeert de BSA natuurlijk de vinger zoveel mogelijk aan de pols te houden. Het
is daarbij een constant evenwicht zoeken tussen het gemeenten wijzen op
misstanden en tegelijkertijd ook in gesprek te blijven.
Tenslotte moet ook vooral
worden voorkomen dat gemeenten de APV’s in de toekomst nog verder uitkleden.
Soms is de BSA genoodzaakt
eerst via een aantal bezwaarprocedures contact te krijgen, waarbij men zich
uiteindelijk realiseert dat niemand gebaat is bij hakken in het zand.
Zo hebben wij met een
aantal gemeenten inmiddels een goed contact kunnen opbouwen.
Wij worden vaker in een
eerdere fase van een traject betrokken bij plannen waar bomen in het geding
zijn en niet zelden worden wij inmiddels ook om advies gevraagd.
Kortom, constructieve
overlegsituaties met gemeenten en andere betrokkenen is waar wij naar streven.
Dit geldt overigens ook
voor contact met aannemers. Inmiddels hebben we met sommigen hiervan al kunnen
afspreken dat wij in een vroeg stadium overleg hebben, zodat de aannemer niet
hoeft te wachten tot de bezwarentermijn van zes weken voorbij is.
Ook blijkt dat men zich niet
altijd bewust is van de beschermende maatregelen die nodig zijn voor bomen op
een bouwplaats.
Overzicht van de activiteiten:
- De viering van de nationale Boomfeestdag op 21
maart 2012 was een succes. Samen
met de leerlingen van de Basisschool in Exel plantten we 550 kleine eikjes (maat
“bosplantsoen”) op landgoed Ampsen in Lochem.
- De door de gemeente verleende kapvergunningen
worden door de BSA ingezien. Er wordt bezwaar gemaakt wanneer de reden
voor de kap niet duidelijk is, er geen herplant is opgelegd of indien geen
Flora & Fauna onderzoek heeft plaatsgevonden.
- Drie bezwaarprocedures mondden uit in
beroepszaken bij de rechtbank in Zutphen: Doetinchem,
Hengelo en Vorden:
Saturn
Doetinchem:
Hier
ging het om een aantal bomen waarvan vier monumentale, die door de gemeente van
de lijst bijzondere bomen waren afgehaald om zodoende gemakkelijker een
kapvergunning te kunnen verlenen. De rechter besliste echter dat bomen niet per
definitie op een bijzondere bomenlijst hoeven te staan om toch monumentaal te
zijn. Wanneer deze voldoen aan de voor deze lijst opgestelde criteria is dat
voldoende. Daarmee is dus jurisprudentie ontstaan! Helaas ging de rechter voor het “grotere belang”
van de gemeente, en werden de
bomen
alsnog gekapt. Wel werd het beroep van de BSA door de rechter gegrond verklaard
en vonniste deze dat de gemeente de juridische kosten aan de BSA moest vergoeden.
Hengelo;
herinrichting centrum:
In
totaal betrof het hier 104 bomen, waarvan een aantal monumentaal. De BSA maakte
bezwaar en heeft getracht met de gemeente Bronckhorst hierover in gesprek te
komen. Toen dat niet lukte ging de BSA in beroep. De rechter gaf partijen de
opdracht in gesprek te gaan. Daarmee heeft de BSA nog kunnen voorkomen dat een
aantal monumentale en bijzondere bomen werd gekapt.
Centrumplan
Vorden (74 bomen).
Ondanks
vele protesten van een bewonersgroep met 2000 handtekeningen en gesprekken met
raadsfracties zette de gemeente toch door.
Ook
hier lukte het niet hierover in gesprek te komen met de gemeente Bronckhorst. Uiteindelijk
ging het nog om acht platanen, die moesten wijken voor vijf parkeerplaatsen..
Ook
in dit geval koos de rechter voor het grotere belang van de gemeente. En ook
hier werd het beroep van de BSA door de rechter gegrond verklaard en moest de
gemeente de juridische kosten aan de BSA vergoeden, maar werden de bomen dus alsnog
gekapt.
In
beide laatste gevallen waren al die kosten echter niet nodig geweest wanneer de
gemeente bereid was geweest in een eerder stadium met ons in overleg te gaan. In
het kader van de Wet Openbaar Bestuur (Wob) heeft de BSA om de totale kosten
gevraagd; een bedrag dat de gemeente had kunnen besparen wanneer men eerder met
de BSA om de tafel had willen gaan.
- De gemeente Lochem heeft al decennia lang
vrijwel geen onderhoud gepleegd aan de bomen in haar buitengebied, met als
gevolg dat nu zo’n 3500 bomen in zeer slechte conditie zijn. Buiten de
bebouwde kom vallen bomen volgens de Lochemse APV onder de Boswet,
daardoor is geen bezwaarprocedure mogelijk. Een trieste ontwikkeling die
met goede wil had kunnen worden voorkomen.
- De Vereniging Dorpstraat Gorssel vroeg de BSA
om bomen advies inzake het herstel van de heemtuin rondom het
openluchttheater. Goed te zien hoe deze vereniging hier zeer zorgvuldig
heeft gehandeld.
- Diverse gemeenten bleken een aantal malen zelf
illegaal te kappen; òf nog binnen de bezwarentermijn van zes weken, òf er
was geen wettelijk verplicht Flora & Fauna onderzoek gedaan. In een
aantal gevallen heeft de BSA Handhaving ingelicht; soms werd de kap daarom
stilgelegd voor meer onderzoek.
- Veel particulieren hebben ons inmiddels weten
te vinden met meldingen over bomenkap waarbij de procedures ook niet
(juist) zijn gevolgd. Of de BSA greep hier in, òf wij ondersteunden deze
particulieren met adviezen.
- Zeer positief is dat de BSA met de gemeente
Oost Gelre een structureel overleg heeft over het bomenbeleid voor de komende
50 (!) jaar en over het groenbeleid in het algemeen. Bij de meeste
projecten waarbij bomen betrokken zijn, wordt de BSA door de gemeente ingelicht.
Desondanks moet ook hier wel de vinger aan de pols gehouden worden, want
er dreigen ook wel eens zaken mis te lopen.
- Vanwege de aanleg
van een bedrijvenpark aan de A18 kapte de gemeente illegaal een aantal bomen.
De gemeente maakte excuses, nadat de BSA haar hierop had gewezen.
- Ook met de gemeente
Oude IJsselstreek heeft de BSA goed overleg, toch gaat ook hier ook wel
eens iets mis, getuige de plotselinge kap van een aantal beeldbepalende
bomen in het centrum van Varsseveld. De BSA maakt de gemeente erop attent
dat men haar eigen regelgeving niet had gevolgd.
- Gemeente
Montferland hebben wij advies gegeven bij de kap van bomen in het
kloosterpark. (Park bij het voormalige klooster Gouden Handen). Ook in
Didam was de BSA betrokken bij het herinrichten van een park, zo is er
o.a. een plek gecreëerd waar kinderen op natuurlijke wijze kunnen spelen.
In het algemeen heeft de
BSA sinds haar oprichting in oktober 2011 toch nog vele tientallen waardevolle
bomen kunnen behouden!
Samenwerking:
Inmiddels is de BSA lid
van de Gelderse Natuur en Milieu Federatie; het samenwerkings- verband van zo’n
100 natuur- en milieuorganisaties in Gelderland.
Het is belangrijk samen
sterk te zijn in deze tijden van grote bezuinigingen!
Ook hebben wij contact met
de Bomenstichtingen in Deventer en Zutphen, Vereniging Bomenbelang Bronckhorst,
Stichting Mooi Groenlo, Stichting Mooi Lochem, Stichting Natuur en Milieu
Aalten, Milieuwerkgroep de Oude IJsselstreek, de Boommarterwerkgroep, het
Meldpunt Vleermuizen en de Bomenridders uit Rotterdam.
Met elkaar wisselen wij
kennis en ervaring uit. Dat heeft het afgelopen jaar al vele malen vrucht
afgeworpen!
In elk geval heeft de BSA
voorlopig nog genoeg te doen.
Veel gemeenten hebben
juist nu de “duurzaamheid” hoog in het vaandel. Daarom is contact met fracties
van de politieke partijen natuurlijk van groot belang. Ook is het dus belangrijk
als Bomenstichting Achterhoek in een vroeg stadium te worden betrokken bij
plannen van de gemeenten.
Daar willen wij in het
komende jaar verder aan werken!
De samenstelling van het bestuur was in 2012 als
volgt:
Jaap Cannegieter : voorzitter
Willem Pasman : penningmeester
Marjan Houpt : secretaris
Bertha Krajenbrink : bestuurslid
Peter Bielars : bestuurslid.
