zondag 29 juni 2025

JAARVERSLAG en FINANCIEEL OVERZICHT 2024

JAARVERSLAG 2024

Ook dit was weer een druk jaar voor de Bomenstichting Achterhoek (BSA). Na een periode waarin het klimaat, de biodiversiteit, het milieu in de meest brede zin en de bomen in het bijzonder zich mochten verheugen in een groeiende belangstelling, waait er de laatste tijd weer een gure wind.

Zeker de landelijke politiek, maar ook in de provincies en gemeenten zien we helaas een verslappen van de aandacht voor natuur en ons leefklimaat.

Vooral ervaren wij bij een aantal gemeenten het zorgelijke feit dat men bij het fenomeen “landjepik”, dan wel “oneigenlijk grondgebruik”; (het illegaal toe-eigenen van gemeentelijke grond/vooral bermen), weinig tot geen bereidheid toont om hiertegen te handhaven. De uitzondering hierop in nog steeds de gemeente Berkelland die hiertegen wel optreedt. Hierbij steekt de gemeente Oude IJsselstreek het meest schril af met een weigering zelfs adequaat te reageren op handhavingsverzoeken van onze Stichting, die onderbouwd met foto’s en kadastergegevens geen twijfel overlaten. En dat terwijl gemeenten de wettelijke plicht hebben te zorgen voor de eigen grond.

Ook de bevordering van biodiversiteit, waarvoor nogal wat gemeenten zich goedbedoeld willen inzetten wordt niet zelden juist geschaad door bijv. te vroeg maaien. Wel zien we geleidelijk aan een kentering; o.a. de gemeenten Lochem en Bronckhorst tonen zich inmiddels bewuster van het belang hiervan.

Ook in 2024 bleven contact houden met diverse gemeenten en waar o.i. nodig de Provincie d.m.v. regelmatig dan wel incidenteel overleg. Niet zelden betreft dit vergunningen die zijn verstrekt op o.i. onjuiste gronden, dan wel dat er activiteiten plaatsvinden zonder vergunning, die volgens de Wet Natuurbescherming of de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) wel vergunning plichtig zouden zijn.

Verder vragen wij inzage in kapvergunningen en en maken zo nodig bezwaar.

Tevens spreken wij waar nodig in tijdens beeldvormende raad van de diverse Achterhoekse gemeenten.

Van de gemeente Winterswijk ontvangt de BSA jaarlijks een lijst ter inzage betr. waar laanbomen gekapt zullen gaan worden en hoeveel en welke soort er weer herplant wordt. Wanneer er o.i. onduidelijkheden zijn wordt hierop uiteraard gereageerd. 

De BSA heeft bezwaar gemaakt tegen het voorontwerp bestemmingsplan Steengroeve Museum in Winterswijk. Het bezwaar richt zich tegen de kap van een aantal bomen. De kap is ook in strijd met de toelichting op het plan waarin staat dat "bestaande houtwallen worden behouden en versterkt".

De gemeente Aalten is bezig een nieuwe kapverordening op te stellen. De BSA heeft de volgende punten ingebracht: 

  • Het moet gaan om de bescherming van bomen, dus een bomenverordening. 
  • Landschapselementen op kaart aangeven. 
  • Bomen en bosjes van de provincie moeten onder de gemeentelijke vergunning vallen. Dan is bezwaar mogelijk. 
  • Herplant veel ruimer dan 1 op 1, gezien o.a. het kroonvolume en gelijke boomwaarde. (Voor compensatie van de kap van een volwassen Eik zijn bijv. honderden nieuwe jonge eiken nodig). 

Gelukkig zijn er naast de BSA ook op diverse plekken lokale initiatieven tot het behoud van  bomen. Zo is in de gemeente Oost Gelre een actieve Bomenwacht: een samenwerkingsverband tussen de gemeente en een groep enthousiast vrijwilligers. Verdient zeker navolging!

Ook groeit de incidentele samenwerking met politieke partijen die niet alleen Groen spreken maar ook Groen doen! Zo hebben we o.a. met LochemGroen! al succes behaald met het behoud van 4 karakteristieke leilindes op de Markt, die vanwege het nieuwe herinrichtingplan voor het stadscentrum zouden moeten verdwijnen, maar waarvan de noodzaak geheel ontbrak. In goed overleg kwam men terug op deze plannen.

Een zeer belangrijke opsteker in 2024 was echter wel het feit dat de door diverse collega natuurbeschermingsorganisaties, zoals de Stichting Natuurbelang en het Comité Schone Lucht, aangespannen rechtszaak m.b.t. de Gedragscode Soortenbescherming Bosbeheer werd gewonnen! De Gedragscode was ook voor de rechtbank op essentiële punten strijdig met de Omgevingswet die een groot aantal bepalingen kent om de Natuur te beschermen, en tevens in strijd met beschermende bepalingen die door de Europese Unie zijn voorgeschreven voor de Natura 2000-gebieden in Nederland. https://drimble.nl/regio/gelderland/arnhem/99830131/natuurorganisaties-krijgen-gelijk-in-rechtszaak-over-boskap.html

Onze jaarlijkse Bomenprijs, voor het volgens de BSA Groenste project van 2024, ging naar het Lindenarboretum in Winterswijk. De prijs houdt in: een boom naar keuze  voor een waarde van € 125,-.  Niet verrassend is dat men koos voor een bijzondere Lindesoort! https://bomenachterhoek.blogspot.com/2025/03/de-prijs-voor-het-groenste-project-in.html

Ondanks het feit dat wij ervaren dat bij het publiek inmiddels de bewustwording m.b.t. het belang van bomen en natuur gaandeweg groeit, blijft het moeilijk om voldoende gemotiveerde mensen te vinden die zich willen inzetten voor ons doel: namelijk het bevorderen van zorg en aandacht en het in stand houden en verbeteren van de groene leefomgeving in de Achterhoek en de karakteristieke groene structuren van het landschap en de daarbij behorende biodiversiteit en ecosystemen.




Financieel overzicht 2024:

Inkomsten:

  

Saldo 01-01-2024                       

4.367,12

Donaties

972,50

Voorschot Dinamofonds voor project: “Van Wie is de Natuur”

 

8.340,00

Identificatie

0,01

 

 €   13.679,63

 

Uitgaven:

Bankkosten

156,97

Contributies

50,00

Paskosten

20,00

Advocaatkosten project: “Van Wie is de Natuur”. Betaald uit voorschot Dinamo Fonds

 

3.493,88

Secretariaatskosten

63,03

Domeinregistratie

21,72

 

 €     3.805,60

Saldo 31-12-2024

9.874,03

 

€   13.679,63

 

 

woensdag 11 juni 2025

Reactie op: 'Uitkap van bosperceel is dunnen, kappen en verjongen tegelijk'. Groene Ruimte d.d. 03/06/2025

N.a.v. artikel: https://www.groeneruimte.nl/nieuws/265185/?b=250604

'Uitkap van bosperceel is dunnen, kappen en verjongen tegelijk'

Door: Leffert Oldenkamp, bosbouwer, 05 06 2025

"Klimaatslim bosbeheer" spant de kroon, waarbij iets in aanleg wordt opgezet dat nooit de bedachte doelen zal bereiken. Omdat de soortenkeuze en mengvormen gewoon niet bij elkaar passen (geen rekening gehouden met schaduw verdragende eigenschappen of lichteisen) en de gekozen boomsoorten aantoonbaar niet opgewassen zijn tegen de wisselende groeifactoren waarmee een boom nu eenmaal te maken krijgt.

Inmiddels ben ik afgeknapt op de pseudokennis van de Bosgroepen en van de vele organisaties die zich met het huidige bosbeheer bezighouden.

Dit artikel behandelt willekeurige kap van bomen waarbij de termen ‘dunning’ en ‘uitkap’ vallen. Over dunnen van bossen is dat nog niet zo gek, want onze bossen dienen meer of minder selectief te worden beheerd, waarbij overblijvende bomen in beginsel beter gaan groeien. Dat is de theorie, maar in de praktijk worden dunningen uitgevoerd zonder een duidelijk streefbeeld als einddoel. Het gaat meestal om een tijdelijk wensbeeld waarbij geen rekening wordt gehouden met de eisen die de voor de toekomst van belang zijn. Kortom bosbeheerders zijn meestal niet bezig met het einddoel, maar met een tijdelijk effect waarbij het beeld bepalend is en niet de kwaliteit van het bos.

Over uitkapbos kan ik het volgende toevoegen:

Het uitkap systeem is op de hellingbossen in midden Europa ontstaan op de overgangen van de verschillende bossystemen: eiken, beuken, Tanne (blauwspar) en fijnspar. In beginsel zijn die zones aan hoogte (temperatuur) gebonden, waarbij in de overgangszones op den duur mengvormen kunnen ontstaan. Schaduwverdragende soorten (Tanne, beuk) komen dan in de ondergroei tot ontwikkeling, waarbij de expositie (helling) in verband met zon van grote betekenis is. In Zwitserland hebben gerenommeerde houtvesters (nog vóór Prof. Leibundgut, die het systeem goed heeft beschreven) kans gezien om daarbij fraaie bossen te scheppen, door langjarig consequent selectief beheer. Onder meer door Prof. Becking is getracht (op Den Treek, waar we als student een zakcentje konden verdienen om metingen uit te voeren) dat in Nederland ook toe te passen. Maar een ideaal uitkapbos heeft hellingen en bepaalde boomsoorten nodig en komt in het vlakke Nederland niet van de grond. Hooguit dat er met veel moeite een tijdje een gemengd bos ontstaat, dat vrij spoedig in elkaar stort.

Het verschil tussen een gemengd bos in Nederland en een uitkapbos zit in de natuurlijke mogelijkheid om stamtalregulering toe te passen. In onze vlaktegewijze bossen moet je met al dan niet kleine verjongingsvlakken naast permanent dunnen van de werkelijke opstand aan de slag.

In een uitkapbos heb je een lange adem nodig waarbij je de diameter verdeling in de gaten moet houden. Je streeft daarbij naar veel dunnere bomen en relatief weinig dikke bomen, die dan wel heel oud gaan worden. Ook dan loopt het op de lange duur stuk, omdat je uitsluitend schaduw verdragende bomen overhoudt.

Op de hellingbossen kunnen dergelijke (uitkap)bossen honderden jaren oud worden. Waarbij het beeld vrij goed intact blijft. Dunning gebeurt dan vooral in de onderetage.

In onze bossen kunnen bossen ook oud worden, maar dan moet je vooral blijven dunnen in de bovenetage. Kenmerken van vlaktegewijze bosbeheer bij ons, regulering van diameters is in uitkapbossen aan de orde.

Bij dit alles is van belang dat je voor duurzaam beheer houtvoorraad en houtaanwas in de gaten moet houden. Bij ons doe je dat vlaktegewijs. In uitkapbossen doe je dat boomsgewijs (verdeling van diameters).

De samenstelling van onze bossen en de heersende leeftijden en omstandigheden daarbij maken het onmogelijk om uitkapbossen te maken in Nederland.

Je kunt wel voortdurende bezig zijn met kappen (uitdunnen of verjongingsvlakken maken) in onze bossen, maar dat heeft weinig met uitkapsystemen te maken. Bovendien moet je daarbij een richting inslaan waarbij een reëel bosbeeld in de toekomst overblijft.

Huidige bosbeheerders hebben geen idee waarmee ze bezig zijn als ze over uitkapbossen beginnen.

Wellicht roept deze uiteenzetting vragen op; dan gaan we het bos in!