maandag 22 augustus 2016

Opnieuw ingrijpende bomenkap door Staatsbosbeheer op landgoed Slangenburg Doetinchem.

In de Slangenburgh Boode van afgelopen juni kondigt Staatsbosbeheer (SBB) opnieuw ingrijpende kapactiviteiten aan op landgoed Slangenburg:

Met de uitvoering van het kap- en verjongingsplan wordt gewerkt aan een gezond en duurzaam bos voor nu en de verre toekomst. Om dat te bereiken moet er een goede leeftijdsopbouw zijn en die ontbreekt nu op de Slangenburg. Om op het landgoed deze balans in evenwicht te brengen, is ervoor gekozen om de komende jaren per jaar 4 à 5 ha kaalkap te maken”..

Dat zijn 8 tot 10 voetbalvelden per jaar! 
Hiervan zal slechts een kwart opnieuw worden aangeplant. Kaalkap echter tast het bosmicroklimaat inclusief bodemvruchtbaarheid grondig aan en vernietigt schuilplekken voor het wild. Deze methode wordt door de Koninklijke Nederlandse Bosbouw Vereniging met grote terughoudendheid betracht (Gepubliceerd op 4 juli: http://www.knbv.nl/artikelen/kaalkap-bezint-eer-ge-begint/). 

Slangenburgh Boode juni 2016
(Klik op afbeelding voor vergroting)
Vorig jaar augustus besteedden wij aandacht aan de op dat moment o.i. al buitensporige aantallen bomen die SBB kapte op Slangenburg:
http://bomenachterhoek.blogspot.nl/2015/08/kap-landgoed-slangenburg.html

Bij navraag over de natuurdoelen die SBB hiermee zou nastreven bleek tot onze verbazing geen beleidsplan aanwezig te zijn te zijn; wèl een kap- en verjongingsplan. Ook, in tegenstelling tot andere natuurorganisaties, blijkt er voor SBB een ontheffing van meldingsplicht i.h.k.v. de Boswet te bestaan; men kan "aan het einde van het jaar volstaan met het achteraf indienen van een lijst waarop alles wat gekapt is vermeld staat". En men "volgt streng de FSC regels".
Hoe dan ook: linksom of rechtsom, er werd uiteindelijk toch nog steeds buitensporig veel gekapt.
Deze "natuurlijke verjonging" betekent geen dure herplant, maar "de natuur haar gang laten gaan" en zien wat er aan jonge boompjes opkomt. Na twee jaar zou dat al goed zichtbaar moeten zijn.
2015
2015
SBB wilde ons in een gesprek e.e.a. verder toelichten. Uiteraard zijn wij altijd bereid tot een gesprek, maar eerst wilden wij nagaan hoe dit alles dan werd gecontroleerd.
Dat was nog niet zo eenvoudig, want via de Provincie Gelderland werden we hiertoe, na herhaalde verzoeken om reactie, doorverwezen naar de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit / NVWA (ja, die gaat ook over bomenkap..!) die ons vervolgens, ook na herhaalde verzoeken, doorverwees naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland/ RVO, die ons na nog eens een herhaald verzoek dan eindelijk - hoewel gedeeltelijk- informeerde. Dit alles nam een paar maanden in beslag(!) (We hebben in deze bewust voor het e-mail traject gekozen, om te ervaren hoe serieus dit soort vragen wordt genomen). Het ziet er derhalve naar uit dat de overheden het allemaal niet zo goed in beeld hebben..
(Overigens zegt het feit dat bosbeheer tegenwoordig uitsluitend onder "Ondernemen" valt, wel iets over hoe hier in Den Haag slechts met economische insteek naar wordt gekeken).

Onze vragen en de antwoorden hierop waren als volgt:

1. Waarom heeft SBB, in tegenstelling tot andere vergelijkbare organisaties, een ontheffing van de meldingsplicht i.h.k.v. de Boswet?
SBB heeft een ontheffing van de meldingsplicht vanwege het grote areaal dat SBB in eigendom heeft (ca. 265.000 ha bos en natuur). Jaarlijks voert SBB een zeer groot aantal meldingsplichtige activiteiten uit. Meldingsplicht voor elke activiteit leidt tot zeer hoge administratieve lasten. Daarom is gekozen voor een jaarlijkse rapportage in plaats van een meldingsplicht. Naast de jaarlijkse rapportage is er als gevolg van de ministeriële verantwoordelijkheid van EZ voor SBB toezicht (goedkeuring begroting, jaarverslagen etc.).

2. Tevens: “SBB kan zich achteraf kan verantwoorden”; hoe wordt dit gecontroleerd?
RVO.nl controleert SBB op basis van de jaarlijkse rapportage. Indien RVO.nl onrechtmatigheden vermoedt, kan er door de NVWA worden gecontroleerd en zonodig worden gehandhaafd.

3. “SBB houdt zich aan de Gedragscode Zorgvuldig Bosbeheer”; hoe wordt dit gecontroleerd?
Het hanteren van de Gedragscode Zorgvuldig Bosbeheer door SBB is vrijwillig. Deze Gedragscode is gerelateerd aan de Flora- en Faunawet. SBB heeft met het naleven van de Gedragscode vrijstelling van verbodsbepalingen van de Flora- en Faunawet. Controle en handhaving vindt plaats door RVO.nl en de NVWA op basis van concrete meldingen.

4. “SBB legt zich zwaardere kaders op in vergelijking met de Boswet m.b.t. de boswerkzaamheden Slangenburg”. Welke zwaardere kaders zijn dit en hoe worden deze gecontroleerd?
Dit betreft onderstaande kaders:
. De FSC-richtlijnen voor duurzaam bosbeheer. Jaarlijks vindt hierop controle plaats vanuit FSC (wordt uitgevoerd door Control Union).
. Interne beheerrichtlijnen. Deze worden gemonitord door systematische inventarisaties t.a.v. bosontwikkeling en natuur (vogels en vegetatie) en interne kwaliteitsbeoordelingen. Steekproefsgewijs worden de interne kwaliteitsbeoordelingen getoetst door externe audits.
. Daarnaast heeft Staatsbosbeheer een externe bosbeheercommissie die gevraagd en ongevraagd adviseert over het bosbeheer.

Ondanks genoemde goede bedoelingen van SBB kunnen wij ons ook met deze toelichting toch niet aan de indruk onttrekken dat hier nog steeds voor een deel sprake is van de spreekwoordelijke “Slager Eigen Vlees” keuring.

SBB verzekerde ons per mail dat "er jaarlijks nooit meer gekapt wordt dan er groeit" en "het beleid niet is veranderd sinds SBB minder wordt ondersteund door de overheid".
Echter, navraag bij diverse Tweede Kamerleden leverde uiteindelijk unaniem deze reactie op: Door de radicale natuurbezuinigingen onder Rutte 1 (die grotendeels zijn doorgezet door Rutte 2) is de druk op Staatsbosbeheer veel groter geworden om geld te verdienen, onder andere uit bomenkap".

Wij zonden deze bevindingen aan SBB op 18 januari jl., waarop wij echter geen reactie mochten ontvangen. 
(Gelderlander 16 09 2015)
Afgelopen juni kregen wij n.a.v. genoemde publicatie in de Slangenburg Boode opnieuw meldingen dat SBB de komende jaren nog meer gaat kappen: 4 à 5 ha per jaar. 
Het artikel sluit af met de optimistische opmerking: ”Kijk en bewonder wat er over twee jaar staat”.
Echter deze “natuurlijke verjonging” is inmiddels wel achterhaald; het gedeelte dat in 2014 werd gekapt, zou nu na twee jaar dus alweer nieuwe aanwas moeten laten zien om te bewonderen. Hier is echter vooral slechts sprake van aanwas van braamstruiken..
  
Lovinkweg: 2 jaar geleden gekapt, nu overwoekerd door braamstruiken.
De groeiende aantallen van bomenkap van de laatste jaren zorgt er voor dat ook SBB op deze wijze hard meewerkt aan het verdwijnen van natuur door de commerciële zaag. Mèt de bomen verdwijnt ook de habitat van veel flora en fauna. (Op de site Waarnemingen.nl vindt bij de Slangenburg een uitgebreide soortenlijst: http://waarneming.nl/gebied/view/16165). 
 
Opnieuw maakten wij onze zorgen over deze plannen kenbaar bij SBB, en zonden daarbij nogmaals ons bericht van 18 januari in de hoop nu wel reactie hierop te ontvangen.
As. september gaat ons bestuur met SBB om de tafel.

Kap Staatsheidelaan 2015
Kap tegenover Oasis 2015
Kap Brunsveldweg 2015
Kap Stadse Dijk 2015
Kap IJzevoordseweg 2015
Vele omwonenden en andere belanghebbenden maken zich ook ernstig zorgen. Een initiatiefnemer heeft onder deze betrokkenen een brief verspreid. Daarvan heeft een flink aantal gereageerd, en men heeft zich verenigd in een buurtcomité. 

Voelt u zich mede betrokken, neemt u dan contact op met Pauline de Vries:
pauline.slangenburg@gmail.com 
of schriftelijk (Varsseveldseweg 271a, 7004HJ Doetinchem) .


Hierbij de brief die Pauline heeft verspreid:


Geachte buurtbewoners,
Graag vraag ik uw aandacht voor het beleid van Staatsbosbeheer met betrekking tot Landgoed De Slangenburg, zoals verwoord in de Slangenburgh-boode van juni 2016.
Na rigoureuze kapactiviteiten vorig seizoen ligt het in de planning om de komende jaren 4 à 5 hectare bos kaal te kappen. Dit zijn 8 tot 10 voetbalvelden per jaar! Hiervan zal slechts een kwart opnieuw worden aangeplant. Gekapte bomen blijven maanden langs de lanen liggen die semi verhard zullen worden om toegang te geven aan zwaar transport.

De Boswet is in 19961 in het leven geroepen om het toch al schaarse areaal bos in Nederland in stand te houden. Vellingen dienen gemeld te worden en worden gecontroleerd. Insteek is een evenwichtig beheer waar houtproductie in balans is met de ecologische- en landschappelijke waarde van het bos.
Staatsbosbeheer is vanwege de grootte van zijn areaal vrijgesteld van meldingsplicht. Zij rapporteren jaarlijks aan het RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland). Bij onregelmatigheden kan er door de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) gecontroleerd worden. Het is niet vanzelfsprekend dat de belangen van flora, fauna en recreanten bij deze organisaties zwaar wegen.

Lange tijd voerde Staatsbosbeheer een gematigd uitdunningsbeleid met weinig kaalkap. Door de hogere bomen te kappen kwam er ruimte voor jongere bomen die daardoor tot wasdom konden komen. Kaalkap echter tast het bosmicroklimaat inclusief bodemvruchtbaarheid grondig aan en vernietigt schuilplekken voor het wild. Deze methode wordt door de Koninklijke Nederlandse Bosbouw Vereniging met grote terughoudendheid betracht (artikel gepubliceerd op 4 juli op www.knbv.nl: Kaalkap? Bezint eer ge begint). Het grootschalig inzetten van kaalkap wekt de schijn van een korte termijn visie waar duurzaam beheer van groot belang is.
Vanaf 2011 is door radicale natuurbezuinigingen onder Rutte 1 de subsidie van Staatsbosbeheer van € 89 miljoen terug gebracht tot € 25,9 miljoen. Het is opvallend dat Staatsbosbeheer sinds die tijd in de ban is van een landschappelijke verjongingsdrift waaruit het huidige kapbeleid voortvloeit. Dat men de korting van € 63,1 miljoen probeert te verzachten door inkomsten uit houtoogst is begrijpelijk echter onwenselijk en niet in het algemeen belang.

Het kost veel tijd om een nieuw bos te realiseren. Zelfs als het bos is aangeplant kost het zeker 50 jaar voordat er sprake is van echt bos (aldus J.C. Boxem, gedeputeerde van de provincie Gelderland in het voorwoord van de Boswet van Gelderland). De meesten van ons zullen het herstel van de gekapte percelen niet meer meemaken. In de komende jaren zullen de boswerkzaamheden van Staatsbosbeheer een zware wissel trekken op het landgoed en het aanzien van onze leefomgeving ingrijpend aantasten.

Vorig jaar is er in de media protest geweest tegen de kap door onder andere de Bomenstichting Achterhoek. Zij gaan binnenkort weer in gesprek met Staatsbosbeheer maar hebben juridisch geen mogelijkheden. Een extra belangengroep zou meer druk kunnen uitoefenen.
Via deze weg zoek ik daarom draagkracht en medestanders om een buurtcomité te vormen om met Staatsbosbeheer in gesprek te gaan. Inzet zal zijn aanpassing van het kapbeleid naar een vorm waarbij het karakter van landgoed De Slangenburg blijft gewaarborgd.
Graag hoor ik per mail (pauline.slangenburg@gmail.com) of schriftelijk: (Varsseveldseweg 271a, 7004HJ Doetinchem) of u het verzoek voor matiging van het kapbeleid steunt.
Met vriendelijke groeten,

Pauline de Vries
.................