Echte tonderzwam klinkt hol
−
08/11/10
Tonderzwammen kunnen goed
tegen droogte. Brokken van hun verdroogde binnenste werden vroeger gebruikt als
tondels in de tondeldoos. Tonderzwam is kurkachtig, vat gemakkelijk vlam en
blijft lang doorsmeulen. Smeulend kon men het in de tondeldoos meenemen, om bij
een volgende rustpauze een nieuw vuurtje mee aan te steken. In Nederland kwamen tonderzwammen lange tijd niet of hooguit sporadisch voor. Ze leven namelijk van zieke bomen. Hun zwamvlok doorweeft de stervende boomstam van berk of beuk. Populier, eik en linde zijn soms ook stamvader. Bomen met tonderzwammen gaan eraan. Ze waren al ziek en zwak, want gezonde bomen zouden beginnende schimmels bestrijden met desinfecterende stofjes. Jarenlang was er nauwelijks dood hout in Nederland. Dode bomen werden meteen opgeruimd. In het bos waren zelfs geen oude bomen. Er moest altijd verjongd worden. Sinds de jaren zeventig laten Staats- en andere bosbeheerders de bossen ouder worden en mogen bomen zelfs doodgaan, omvallen en wegrotten. De tonderzwam is in die tijd algemeen geworden.
Een tonderzwam klinkt een beetje hol als je hem beklopt. In de zwam leven vaak insecten, kevers bijvoorbeeld. Drie jaar geleden zijn tonderzwammen op insecten gecontroleerd en toen werden in meerdere zwammen zwartlijfkevers ontdekt, van een soort die nooit eerder in Nederland was gezien en die uitsluitend in tonderzwammen leeft. De keverlarven leven in en van de hoed, de kevers gaan nog wel eens aan de wandel en kunnen dan nieuwe tonderzwammen ontdekken om eitjes in te leggen.
Beuk met tonderzwammen
(Landgoed Twickel/ Twente).
