Monumentale kastanje in Zwiep

Deze prachtige gezonde paardenkastanje kwamen wij tegen bij één van de stukken land waarop Stichting "De Mobiele Gaard" aan de slag is. Hier kun je o.a. verse biologische groente, vlees, eieren en fruit kopen:

Zwiepseweg 148

7241 PV LOCHEM  

Els: 06-21233586

Stefan 06-48944042

https://demobielegaard.nl/

Gelukkig is deze nog niet aangetast door virus en/of mineermot, waarschijnlijk omdat deze solitair staat.

Hoe het NIET moet..

(Klik op afbeelding voor vergroting) 

Beuk met puist

Landgoed De Velhorst Lochem

Huis Den Bramel Vorden

Zichtaslaan Huize Den Bramel, Vorden

(Klik op afbeelding voor vergroting)

Lees meer: http://www.achterhoekpromotie.nl/eropuit/kastelen-en-landhuizen.php?naam=kasteel+den+bramel+in+vorden

Overleven

Uit de stobbe van deze gekapte oude beuk komen nieuwe scheuten tussen cambium en bast.

(Klik op afbeelding voor vergroting)

Lees meer: https://nl.wikipedia.org/wiki/Cambium

Stand van bomenzaken in de Achterhoekse gemeenten per december 2018

Korte stand van zaken 2018:

Door de bijzonder droge en hete zomer zou je verwachten en hopen dat het belang van bomen inmiddels wat meer zou zijn doorgedrongen; de schaduwwerking, het vasthouden van water, en niet in de laatste plaats het opslaan van CO2.

Daar blijkt echter nog veel te winnen…

Het afgelopen jaar stond zeer regelmatig in het teken van oneigenlijk toegeëigende gronden van houtwallen en singels.

De gemeente Berkelland ging voorop in het eindelijk handhaven van dit fenomeen “landjepik”, dat intussen al heeft geleid tot het verdwijnen van zo’n 70% van dit specifiek Achterhoekse cultuurhistorische en beeldbepalende landschap van houtwallen en singels.

Wij vroegen de overige Achterhoekse gemeenten hoe men daar omging met de handhaving op dit gebied; hierbij het overzicht van de reacties: https://bomenachterhoek.blogspot.com/search?q=landjepik

Echter ging het in 2018 vooral om de zeer verontrustende groeiende kaphonger van de natuurbeheersorganisaties; n.b. gestimuleerd door enorme bedragen aan overheidssubsidie vanwege het Klimaatakkoord, waardoor hele bospercelen op landgoederen werden en worden versnipperd om als biomassa te worden verbrand. (Niet alleen in productiebossen).

Dit wordt dus gestimuleerd door de overheid, want “we moeten van de kolencentrales af”. Inmiddels is al duidelijk gebleken dat houtverbranding nog veel vervuilender is dan kolen!

https://www.klimaatakkoord.nl/actueel/weblogs/weblog/2018/biomassa

https://www.luchtfonds.nl/biomassa/een-peperduur-sprookje-uit-brussel-biomassa-wordt-ten-onrechte-als-duurzaam-beoordeeld/

Bij het http://www.bomenkapmeldpunt.nl van ons bestuurslid Eva Vosdingh Bessem komen met groeiende regelmaat uit het hele land meldingen binnen over rigoureuze kaalkap voor dit doel.

Deze meldingen betreffen vooral Staatsbosbeheer (SBB). SBB levert jaarlijks 100.000 ton houtsnippers alleen al aan de biomassa centrale in Purmerend voor de stadsverwarming. Overigens laten Natuurmonumenten en sommige Landschappen zich hierin ook niet geheel onbetuigd.

In dit kader heeft Eva zojuist ook een meldpunt voor biomassa gebouwd en gelanceerd: www.biomassa-alarmcentrale.nl, met veel informatie over onderzoeken en feiten m.b.t. de realiteit rondom de biomassaverbranding.

Als dit op de huidige wijze doorgaat is inmiddels al berekend dat jaarlijks een bos ter grootte van de Veluwe wordt opgestookt.

Bovendien blijft de herplant/ compensatie hierbij schromelijk achter!

Omdat wij, en velen met ons, ons ernstig zorgen maken over deze toenemende landelijke bomenkap, die nog wordt aangewakkerd door de diverse EU-subsidies, met zeer schadelijke gevolgen voor Natuur & Milieu, zijn wij in deze materie gedoken en kwamen tot de conclusie dat e.e.a. hier niet klopt.

Daarom zonden wij op 22 november de volgende brandbrief aan het Europees Parlement, mede ondertekend door 17 belangenorganisaties door heel Nederland: https://bomenachterhoek.blogspot.com/2018/11/brief-aan-het-europees-parlement-betr.html.

Echter zelfs Groen Links is akkoord gegaan met deze houtverbranding en ook de milieuorganisaties hebben het Klimaatakkoord aldus ondertekend. Die laatste hebben daar nu spijt van, maar de trein is in gang gezet en Den Haag reageert niet, ondanks de vele waarschuwingen.

Vandaar onze open brief hierover d.d. 30 november, mede ondertekend door 16 bomen- en milieuorganisaties, aan @Jesse Klaver. Zie:  https://bomenachterhoek.blogspot.com/2018/11/erbestaat-verwarring-in-ons-land-over.html. (Jesse heeft overigens nog niet gereageerd).

Ons “Bomennetwerk” heeft zich (mede door het voorgaande) in 2018 aanzienlijk uitgebreid, inmiddels hebben wij contacten door het hele land, behalve in Zeeland en Limburg.

Gezamenlijk zijn we dus actief bezig.

O.a. zoals met brieven aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Provincies inzake behoud van de bomen langs de provinciale N-wegen.

De media legden hardnekkig en onterecht de nadruk op het feit dat deze bomen de reden waren van de onveiligheid van de N-wegen.

Deze brief werd mede-ondertekend door 20 andere belangenorganisaties. Zie:

https://bomenachterhoek.blogspot.com/2018/05/veiligheid-provinciale-wegen-onze-brief.html

Dat resulteerde in een interview op TV Gelderland met onze voorzitter Jaap Cannegieter en tevens in een uitnodiging van het Ministerie, waar Jaap optrad namens onze Stichting en deze 20 andere bomen- en milieu organisaties, tezamen met Gerdy Verschuur (TU Delft) en afgevaardigden van de landelijke Bomenstichting.

Deanneke Steenbeek, een betrokken inwoner begon hiervoor een petitie: “Bomen langs N-wegen moeten blijven!”, die een dikke 46.000 handtekeningen opleverde!

Zij bood deze petitie op 25 september aan aan Minister Cora van Nieuwenhuizen, tesamen met vertegenwoordigers vanuit ons Bomennetwerk.

Onze contacten met de Provincie:

We waren dit jaar met de Provincie in overleg over de kap van bomen en herplant m.b.t. de herinrichting ter bevordering van de veiligheid van de N-wegen:

·         N319   tracé Warnsveld – Vorden: hier zouden 500 bomen moeten verdwijnen. Gezamenlijk met afgevaardigden Provincie hier de bomensituatie bomen bekeken en uiteindelijk konden 498 bomen behouden blijven!!

·         N319   tracé Ruurlo-Groenlo: hier werd wel erg vaak “de veiligheidskaart” gespeeld.. Loopt nog.

·         N346   Rondweg Lochem; goed overleg; ruime herplant. Dit plan houdt dermate ingrijpende aanpassingen in, met een nieuwe brug op een andere plek over het Twente Kanaal (zowel afgravingen als grond-opbouw voor talud brug), dat we vrijwel geen bomen konden behouden. Loopt voorlopig nog.

·         N348   tracé Eefde – Deventer m.b.t. herinrichting kruisingen Quatre Bras en Jodendijk: veel van onze in 2016 gegeven adviezen van zijn hier meegenomen. Helaas konden wij vanwege wegverbreding een vijftal prachtige grote eiken, waarvan 1 monumentaal, niet behouden..

·         N825   tracé Lochem – Borculo: vanwege herinrichting vanaf hm paal 0.7 tot 2.0 wordt flinke rij eiken aan de zuidzijde en ter hoogte van de Broeksteeg aan de noordzijde helaas gekapt. Een rij eiken aan de noordzijde t/o kruising Wengersteeg, die de landschapsarchitect wilde kappen, hebben we wel kunnen behouden. 

Gemeenten:

Aalten:

De gemeente heeft 2 kapitale, gezonde eiken gekapt zonder dat te melden aan de Provincie. Vanwege opgedrukt asfalt zouden ze een gevaar opleveren voor het verkeer. Als dat al een reden is om bomen langs wegen te kappen, zullen er nog veel volgen en wordt het coulisselandschap nog meer aangetast. Wat betreft risico voor het verkeer, is een abrupte overgang van asfalt naar berm van enkele centimeters een veel groter probleem. Die gevaarlijke randen komen op veel plaatsen in de gemeente voor.

In deze tijd van klimaatverandering moet men juist bomen die veel CO2 vastleggen, behouden. Daarom zal er een ruime, CO2-neutrale compensatie moeten plaatsvinden.

Dit is onlangs ook duidelijk gemaakt in een overleg tussen de BSA, de nieuwe wethouder en drie ambtenaren. 

In het overleg is tevens gesproken over het algemene groenbeleid van de gemeente, het kap- en snoeibeleid en het fenomeen "landjepik".

Er zijn afspraken gemaakt om 1 à 2 keer per jaar een overleg te plannen en de gemeente zal in de gemeenterubriek in het huis-aan-huis blad regelmatig iets schrijven over het belang van groen en waarom werkzaamheden uitgevoerd worden. 

Berkelland:

De gemeente Berkelland ging voorop in het eindelijk handhaven van het fenomeen “landjepik”, dat intussen al heeft geleid tot het verdwijnen van zo’n 70% van dit specifiek Achterhoekse cultuurhistorische en beeldbepalende landschap van houtwallen en singels. (Overigens ook elders in ons land).

Berkelland is in dit kader nu door het ministerie aangewezen als pilotgemeente; als voorbeeld voor de vele andere gemeenten waar ditzelfde probleem zich voordoet.

Zie: https://www.gemeenteberkelland.nl/Inwoners/Nieuwsberichten/Nieuws/2018/Maart/Pilot_Berkelland_gebruik_gronden

Bronckhorst:

Met de nieuwe coalitie van GBB, VVD en GroenLinks gaat het hier weer meer de groene kant op, na de jarenlange helaas schadelijke invloed van het CDA.

Blijft wel het gegeven dat in 2017, met het door de raad aangenomen nieuwe Bomenbeleidsplan (er nog snel even doorgejast door CDA wethouder Seesing), 60.000 “basisbomen” vogelvrij werden verklaard. “Een basisboom is niet als markant of als belangrijke boomstructuur aangemerkt”.

Dat betekent dus dat 90% van de bomen in deze gemeente als basisboom is aangemerkt. En dan hebben we het nog niet over bomen van particulieren..

Focus ligt op aanpak van groen in de dorpen, hoewel het meeste groen in het buitengebied ligt.

In elk geval heeft deze gemeente wel een grote groep aan “Groenmensen” in dienst, dus dat is hoopvol.

Doetinchem:

Grote c.q. bijzondere projecten:

·         1 ha nieuw bosplantsoen in 2018 aangeplant in Knapperslag door Buur maakt Natuur.

·         Engie, 130 nieuwe bomen langs de Terborgseweg na reconstructie, afronden in 2019.

·         1 ha Nieuw bosplantsoen Oude Rozengaardseweg, compensatie voor nieuwbouw in een Ecologische Verbindingszone (EVZ).

·         Voor aanleg ecoduct over de A18 (verbinding Montferland en Slangenburg) zijn helaas 32 bomen gekapt, worden wel gecompenseerd, maar het eindresultaat is natuurlijk zeer welkom voor de ontwikkeling van de natuur en bewegingen van wild.

·         De realisatie van de ECO-zone (compensatie voor Brede School Noorderlicht Bezelhorst waarvoor 73 kapvergunning-plichtige bomen werden gekapt en meerdere kleinere bomen en struiken verdwenen zijn) blijft zeer moeizaam. Na drie jaar pas € 35.000 (van de voor herplant beschikbaar gestelde € 250.000!) geïnvesteerd in vooral niet groene zaken.

De plannen zijn goed en akkoord maar de uitvoering wordt voortdurend vertraagd zo lijkt het.

·         Project school IJzevoorde: met bewoners en andere belanghebbenden hebben we de plannen voor de kap van alle vijf daar aanwezige beeldbepalende paardenkastanjes op het schoolplein weten te voorkomen. Drie bomen hebben we kunnen inpassen in het plan!  

Lochem:

Ook deze gemeente is met een nieuwe coalitie GB, GroenLinks en VVD weer wat positiever komen te staan t.o.v. bomen en groen.

De kap van de geplande 660 laanbomen per jaar moest dit jaar worden stilgelegd, wegens misrekening van geraamde kosten.

Zie: https://bomenachterhoek.blogspot.com/2017/09/reactie-bomenstichting-achterhoekbsa-op.html

Tevens liet de kwaliteit van de herplant zeer te wensen over.

Zo ook het adequaat informeren van omwonenden/ dorpsraden.

Een nieuwe Groen Links wethouder heeft nu de bomen in portefeuille. Binnenkort hernieuwde kennismaking.

We hopen dat hiermee het vertrouwen in deze gemeente ook weer wat kan herstellen.

Montferland: Alweer een aantal jaren geleden heeft deze gemeente alle bomen tot een omtrek van groter dan 2.50m kapvergunningvrij verklaard.

Dat heeft toch nog tot verlies van een paar monumentale bomen geleid.

Ook kregen wij meldingen vanuit een woonbuurt in Beek, waar bewoners werden overvallen met een brief van de gemeente dat “de volgende week de bomen in hun straat zouden worden gekapt”. Deze moesten worden verwijderd vanwege "overlast"..

Binnenkort maken wij kennis met een nieuwe beleidsadviseur Groen.

Oost Gelre:

Zoals bekend is onze voorzitter Jaap Cannegieter ook voorzitter van de Bomenwacht in Oost Gelre. Deze vergadert 6 x per jaar en is frequent in overleg met de gemeente.

Deze samenwerking, ook in projecten, werpt langzaam maar gestaag haar vruchten af.

Er zijn veel dossiers waar de Bomenwacht bovenop zit. Zo wordt bij renovaties en nieuwbouw in de betreffende straten steeds vaker rekening gehouden met de bestaande bomen, maar toch af en toe lijkt het 'grijs" het weer te winnen van het "groen". 

Onlangs vond een goed overleg plaats met VVD wethouder Rob Porskamp, die naar onze indruk redelijk positief staat t.o.v. milieuzaken.

In Groenlo is een prachtige natuurspeelplek in het Stadspark aangelegd: het spelen en klimmen in bomen en een boomtoren staat hier centraal voor kinderen. Komend voorjaar wordt er voor ruim €15.000,- aan planten en bomen omheen geplaatst.

In de gemeenteraad is helaas een motie van partij OOG voor een biodiversiteitsherstelplan afgewezen door de CDA-VVD-coalitie.

Actiepunten: duurzame plantplekken voor nieuwe bomen, ruime herplant na kappen, aanwijzen van nieuwe, kleine natuurmonumenten in het buitengebied i.s.m. de Monumentencommissie, stresstest/meer groen in het stedelijk gebied etc.  

Het blijft echter helaas moeizaam om tijdig door de gemeente betrokken te worden bij nieuwe plannen.

De aanleg van de nieuwe N18 heeft tot een behoorlijke kaalslag geleid maar Rijkswaterstaat had inmiddels vele honderden nieuwe bomen herplant.

Helaas hebben veel van deze nieuwe bomen de droge zomer niet overleefd; dus zal opnieuw herplant moeten plaatsvinden.

Oude IJsselstreek:

De nieuwe coalitie van Lokaal Belang en CDA heeft een nieuwe wethouder, die haar bereidheid heeft geuit om tot een betere samenwerking te komen.

Ook heeft de gemeente een adviseur Natuur en Landschap aangesteld, die 3 à 4 keer per jaar een overleg zal plannen met de BSA en belangengroep “Groen Licht”. (V/H “Kappen Nou”).

Oude IJsselstreek is bezig met het opstellen van bomenbeleid en heeft een bezoek aan gemeente Berkelland gebracht om daar de aanpak m.b.t. landjepik en handhaving illegale kap te bekijken.

Want handhaving is hier inderdaad hard nodig. Tot nu toe gaf OIJ hieraan geen prioriteit. As. maart is het bijv. zelfs al drie jaar(!) geleden dat wij deze gemeente verzochten om handhaving m.b.t. een grove vernieling van een ca 200 m lange en 7 m. brede cultuurhistorische houtwal aan de Kersendijk in Westendorp i.h.k.v. het “aanboeren”.

Ondanks ons vele malen aandringen om reactie wil dit maar niet vlotten.

De illegaal afgegraven houtwal (steilrand) aan de Kersendijk in Westendorp.

Winterswijk:

In november 2017 heeft het college van B&W een nieuw beheerplan 2017-2031 voor de laanbomen vastgesteld. Doel is om structureler onderhoud te kunnen plegen en aftakelende lanen geheel of gefaseerd te kunnen vervangen. Hier zijn jaarlijks middelen voor beschikbaar.

Dit plan is met de BSA besproken. Ook hebben wij de 12 projecten m.b.t. de eerste wegen/lanen, die deze winter zullen worden uitgevoerd, toegestuurd gekregen.

Op kaarten is aangegeven welke bomen gekapt gaan worden en welke er geplant zullen worden.

Deze gemeente volgt nauwgezet of aan na kap opgelegde herplantplicht wordt voldaan.

Brief Werkgroep Aaltens Groen aan Staatsbosbeheer m.b.t. het Aaltense Goor.

Een kwetsbaar gebiedje dat door Staatsbosbeheer (SBB) zelf nota bene 'natuurreservaat' wordt genoemd en waar nu toch rigoureus wordt gekapt.

...... We bezoeken het gebied nu weer wat vaker. Op onze wandelingen kunnen wij er niet omheen dat de huizenhoge berg houtsnippers onmiskenbaar maar één bestemming heeft; de verbrandingsoven!

Kunt u zich voor stellen dat bij dit soort beelden alle mooie woorden van SBB over haar “zorg voor dit gebied” ineens in een schril daglicht komen te staan? 

Het is een verbijsterende gang van zaken, zeker wanneer je je realiseert dat dit inmiddels overal gebeurt.....

U zult er ongetwijfeld ook van op de hoogte zijn dat SBB zich middels “Het Houtconvenant” verplicht heeft om 'houtige massa' te leveren, bestemd voor 'groene' bijstook in de energie centrales.

Daarmee is de deur opengezet voor een ontwikkeling die desastreuze gevolgen kan hebben. 'Onze' energiebehoefte is namelijk volstrekt onverzadigbaar!

De huizenhoge snipperberg van Zwarte Els, en men is nog niet klaar..

"Een natuurreservaat is een gebied dat zo belangrijk 
wordt geacht voor flora, fauna of landschap 
dat het onder bescherming is gesteld" (definitie Wikipedia).

Zeker wanneer Nederland straks 'van het gas af' moet en we in alles, inclusief het autorijden, afhankelijk zullen worden van elektriciteit.

Daar valt voor de landschappelijke natuur niet tegen op te groeien, en door voortdurend 'oogsten' zal ze net zo uitgemergeld raken en kwetsbaar voor ziektes, als de dieren in de bio-industrie.

Want zo zijn wij mensen blijkbaar: Nooit Genoeg........

Nu al krijgen de groenploegen van gemeentes de instructies mee om “creatief te snoeien”, d.w.z. zoveel en zo hoog mogelijk van de bomen snoeisel te verzamelen.

Bermen worden veel te vaak gemaaid en ook dat resultaat blijkt (gesubsidieerd) goud waard te zijn.

Natuurbeheerorganisaties plegen nu 'achterstallig onderhoud' of ‘brengen een gebied in een 'oorspronkelijke vorm' (welke?) terug en ze benadrukken de waarde van 'verjonging'.

Op zich allemaal zeer plausibele argumenten, wanneer op de achtergrond het valse lachje van dat hongerige biomassa-spook maar niet zo duidelijk was te horen......

Dit zijn zaken die ons sterk verontrusten, ook al omdat dit allemaal GEEN oplossing zal bieden voor de onmiskenbare opwarming van de aarde.

Deskundigen rollen over elkaar heen om maar duidelijk te maken wat een kind kan snappen: bomen leggen CO2 vast in hun hout.

Een boom die aan het eind van z'n leven omvalt en verteert geeft dat dan ook weer in langzaam tempo af.

Maar bij hout dat wordt gekapt én verbrand, komt dat allemaal in 1 x weer vrij, én als gevolg daarvan is er steeds minder hout over om dát dan weer vast te leggen..

Dus de CO2 in onze atmosfeer neemt alleen maar tóe door onze 'oplossing'.

En dan hebben we het nog niet eens over al de transportbewegingen om dit materiaal te vervoeren, die ook weer CO2 uitstoten.

U ziet, we hebben ons zo aardig in de nesten gewerkt en gaan daar vrolijk mee door, gestimuleerd door subsidies en winsten op korte termijn.

Hoe we dit later aan onze kinderen of kleinkinderen moeten uitleggen wordt er niet bij verteld..

De natuur in Nederland, waar ook SBB voor mag zorgen, bestaat helaas slechts uit eilandjes. We zien daarin enthousiaste mensen aan het werk die vaak de beste intenties hebben.

Alleen hebben ze het achterliggende gevaar, zoals we dat hierboven schetsten, nog niet door, of houden ze zich doof voor die argumenten?

We zien het nu heel concreet in het Aaltense Goor gebeuren, de foto's tonen het aan. Dit is geen beheer maar leegroven. En dat gaat ons aan het hart, we komen er vaak, vooral in het voorjaar, daarna maken de daasvliegen het aanwezig zijn niet altijd even aangenaam, maar ook dat is natuur.

De bodem aan gort gereden.

Biomassa voor De Kassa..

U vroeg naar oude foto's van dit gebied. In onze groeiende werkgroep kent niemand die, maar wel kent een werkgroeplid dit gebied al ruim 60 jaar, haar vader had er vroeger vee lopen.

Foto's zijn er niet van te vinden, want mensen kwamen daar toen vooral om te werken en niet om te recreëren. En ook was het camerabezit nog niet zo wijd verspreid.

Maar ik mag deze oral history uit de jaren 60-70 van haar optekenen:

' Ik kwam er regelmatig, ook voor het melken van het vee en ik herinner me dat elk weitje wel een poel, of kolk zoals ze dat hier noemen, had.

Er waren meer meidoorns en wilde kersen aanwezig met de insecten en vogels die dáár weer bij hoorden. En wanneer dat allemaal bloeide waren hele singels wit.

Het vee at van de struiken waardoor eronder plekken ontstonden waar ze lekker beschut konden liggen herkauwen.

Ze liepen er ook vaak van die paadjes in, zoals er nu nog ééntje is te vinden:

Het laatste koeienpaadje..

Verder werd er af en toe, maar heel lokaal, wat geriefhout teruggezet wat dan werd gebruikt als takkenbossen bodemlaag voor onder het hooi in de hooiberg.

Daardoor was er een golvende opbouw van zo'n strook van allerlei groottes en leeftijden, waaronder ook heel volwassen bomen. Met het massale terugzetten zoals dat nu gebeurt, kun je bij een volgende zinderende zomer ook een massale verdroging verwachten, en vee dat ligt te smachten in de wei.

Het maakt wellicht duidelijk dat onze betrokkenheid op dit gebied, meer dan gemiddeld is, en we hopen dat u iets met deze informatie kunt en wilt doen..

Met vriendelijke groet,

Werkgroep Aaltens Groen

We houden vol!

Deze goede wensen kregen we van een sympathisant.

(Foto Amit Bar).

Onvolprezen Graafschap

'Ons Gelderland' (1941, tekst en muziek: C.J.C. Geerlings (1865-1951).

Op 8 september 1998 werd dit lied door het college van Gedeputeerde Staten officieel aangewezen als provinciale hymne. 

In drie coupletten beschrijft de onderwijzer uit Hoog-Keppel de Veluwe, de Betuwe en de Graafschap.

Hierbij dit laatste couplet:

Waar kasteelen statig prijzen,

Rond door park en bosch omringd,

Waar het voog'lenkoor zijn lied'ren, 

In het dichte loover zingt;

Waar het lief'lijk schoon van ’t landschap, 

't Oog des schilders steeds bekoort,

Daar is onze "olde Graafschap",

Kost'lijk deel van Gelre's oord.

Ooibossen

Ooibos is een op natuurlijke wijze ontstaan bos langs rivieren. Ooi is een oud woord voor “nat terrein nabij een rivier”.

Ooibossen bestaan voor het grootste deel uit zwarte populieren en schietwilgen. Deze bomen kiemen op kale natte klei of zandplaten. Na het kiemen gebeurt er iets fantastisch: iedere wilg groeit een meter, soms wel twee meter per jaar. In twintig jaar tijd staat er dan ook een groots ooibos.

Er is geen ander bostype in Europa dat zo snel groeit! Door toeval zijn vanaf de Tweede Wereldoorlog ooibossen gaan groeien in verlaten kleiputten. Hier kon Nederland weer kennis maken met de ongelooflijke rijkdom van het bos aan de rivier. Ooibossen zijn rijk aan vogels. In de jonge bossen zingen hoge aantallen fitissen die, als het bos ouder wordt, opgevolgd worden door grote aantallen tjiftjaffen. Waar het jonge bos wat opener is zingen blauwborsten:

en soms hangen de nesten van buidelmezen in vrijstaande bomen. Hoe ouder het bos, hoe gevarieerder de vogelwereld. Nachtegalen broeden in de ondergroei, wielewalen in de kroonlaag en boomklevers en spechten gebruiken vermolmd hout voor hun nestholtes. Als het bos een jaar of twintig oud is kunnen grote roofvogels als havik, buizerd:

(en zelfs wespendief in de bomen terecht. In rustige bossen broeden kolonievogels als aalscholvers en blauwe reigers en sinds kort maken ook lepelaars gebruik van de ooibossen.
Wie zelf ooibossen wil bezoeken kan terecht in veel terreinen langs de rivier. Mooie voorbeelden zijn de bossen in Koningssteen, de Millingerwaard en bij Slot Loevestein.




Bron: ARK en NatuurNetNieuws, uitgave van platform GROEN!natuurlijk: www.groen-natuurlijk.nl

Genenbank

In het gebied Roggebotzand in de Flevopolder ligt een genenbank voor bomen en struiken. Deze bestaat uit een klonencollectie van bomen en struiken van ongeveer 60 soorten. Van veel soorten zijn de bomen en struiken in de genenbank tegenwoordig oud genoeg om zaden van te oogsten. Het biedt mogelijkheden voor terreinbeherende organisaties dit materiaal voor de aanleg van nieuwe natuur te gebruiken.

Duitse Dot (Salix dasyclados)
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1888)

In totaal worden in de genenbank meer dan 5000 accessies (exemplaar van een soort) veiliggesteld. Deze accessies zijn afkomstig uit restpopulaties van oude bossen, houtwallen en heggen die al voor 1850 bestonden. In Nederland zijn veel van deze landschapselementen inmiddels verdwenen. Naar schatting is er nog maar 3% van deze oude landschapselementen over. Naast het veiligstellen biedt de genenbank ook de mogelijkheid om op grote schaal zaden en stekken van deze bomen te oogsten.

Op de website genenbank bomen en struiken is te zien welke soorten en individuen voorkomen in de collectie. Via de website kan nu gemakkelijk gezocht worden op materiaal uit de genenbank wat in de rassenlijst voorkomt en beschikbaar is.

Bron: Groen Kennisnet en NatuurNetNieuws, uitgave van platform GROEN!natuurlijk:

www.groen-natuurlijk.nl

Von Gimborn Arboretum Nationaal Bomenmuseum

https://www.bomenmuseum.nl

Het Von Gimborn Arboretum in Doorn bezit een wereldberoemde collectie

bomen en struiken uit alle delen van de wereld.

Ze zijn in de loop van vele jaren verzameld voor wetenschappelijk onderzoek

tijdens expedities of als zaad geruild met andere arboreta of botanische tuinen.

Sommige planten zijn erg zeldzaam. Het arboretum probeert deze planten voor

de toekomst te bewaren voor publiek en wetenschap.

Filmpje: https://www.youtube.com/watch?time_continue=60&v=LbsTvMPqvQ4

Bron: NatuurNetNieuws, uitgave van platform GROEN!natuurlijk:

www.groen-natuurlijk.nl

UITSPRAAK EUROPESE HOF VAN JUSTITIE 8 NOVEMBER 2018: PAS

Met toelichting van Mieke Vodegel, juriste van Stichting De Woudreus.

Te PAS of te ONPAS?

De prejudiciële vragen gaan vooral over de toelaatbaarheid van de PAS, of en in hoeverre PAS concordeert met de passende beoordeling van artikel 6 lid 3 Habitatrichtlijn (Hr). Maar ook natuurlijk of de PAS niet te ONPAS wordt gebruikt, namelijk voor nationaal beleid! Dat krijgt u als extra.

Het Hof deed uitspraak op 8 november jl.

Inleiding

• doel van de PAS:

Het doel van het PAS is het verlagen van de stikstofdepositie op kwetsbare natuurgebieden waar stikstof een probleem is. De stikstofdepositie wordt echter niet gemeten, maar ingeschat met het rekenmodel Aerius, dat onvoldoende gevalideerd is met metingen en de nodige onzekerheden kent.

https://www.infomil.nl/onderwerpen/landbouw/natuur/pas-aerius/

Het PAS vervangt de passende beoordeling voor stikstofdepositie bij de vergunning-verlening op grond van de Wet natuurbescherming.

Herstelmaatregelen natuurgebieden.

Wat wil de PAS dus: door allerlei herstelmaatregelen in de natuurgebieden uit te voeren toch ruimte verlenen voor Natuurbeschermingswet (NB) vergunningen..

• Meting luchtkwaliteit

Belangrijk zijn dan ook de wijze en betrouwbaarheid van metingen van de ammoniak: De metingen van de luchtkwaliteit moeten de hoeveelheid ammoniak en de bron aantonen. Is er teveel in de lucht dan zijn er minder vergunningen mogelijk. Echter, er zijn nog slechts 4 stations die de kwaliteit meten en die zijn alle dichtbij en een zelfs te dicht bij een veeteeltbedrijf gevestigd: De verdergaande bezuinigingen in het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit, in combinatie met de toenemende impact van één lokale bron (Vredepeel), tonen aan hoe slechts één agrarisch bedrijf steeds meer bepalend wordt voor het landelijke ammoniakbeleid, aldus het rapport van 18 mei getiteld Ammoniak in Nederland, ( Rotgers&Hanekamp) .

Toepassing PAS te ONPAS:

Inleiding: Nationale koppen

Veel schrale en natte natuurdoelen in de natuurgebieden zijn echter GEEN Europese verplichting maar nationale koppen. Dit vloeit voort uit de Relatienota 1975, de Ecologische Hoofdstructuur 1980 en later de Structuurnota 1993. Het stond toen al op de rol om landbouwgrond (cultuurgrond) te ontgronden en tot moeras te “ontwikkelen”. Nog voor de nationale aanwijzingsbesluiten N2000 gebieden heeft een ‘TASKFORCE VERDROGING’ besloten dat Nederland verdroogt, dat daarom naaldbos moest worden gekapt en een groot aantal gebieden vernat. Dit is voortborduren op nationaal beleid: kappen en vernatten, buffergebieden aanwijzen zijn eveneens geen richtlijnverplichting.

N2000 gebieden: bescherming:

Het zwaarste beschermingsregime voor N2000 gebieden, namelijk dat van een passende beoordeling, (art. 6.2 t/m 6.4 Hr) is uitsluitend van toepassing op habitattypen en habitats van soorten op basis waarvan de gebieden zijn geselecteerd (zie hiervoor o.m. de uitleg van de Europese Commissie, Beheer van Natura 2000 gebieden [9]) - de z.g. kwalificerende elementen - dus niet op alle elementen die op het Standaardgegevensformulier zijn opgenomen.

Artikel 6, lid 1. Hr: Dit lid is van toepassing op alle elementen die op het Standaardgegevensformulier zijn opgegeven. Bij het vaststellen van de maatregelen kan direct een afweging gemaakt worden met sociaal-economische en andere aspecten om uitvoering te geven aan artikel 2, derde lid, van de Habitatrichtlijn. Artikel 6 lid 1 is evenwel NIET van toepassing op een Vogelrichtlijngebied. Daar telt wel artikel 6.2/6.4. Alsook het regime van artikel 3 Vr, wat nooit is geïmplementeerd.

Zie: http://www.iquatro.org/iquatro-publicatie/natura-2000-europese-verplichtingen-en-nederlandse-%C2%91koppen/

Schrale en natte natuur verdraagt geen stikstof:

Kenmerk en gevolg van schrale en natte natuur, zoals hoogveen en natte heide, is, dat deze geen stikstof verdraagt.. De stikstof minnende planten als braam en bomen, zoals naaldbomen, zullen er minder last van hebben. Integendeel, naaldbomen zijn fijnstoffilters. Zij vangen de stikstof op. Als men die filters weghaalt daalt de depositie rechtstreeks op de grond. De rest laat ik aan deskundigen.

Terug naar het Hof en de PAS : toelaatbaar of niet?

Belangrijke rechtsvraag is of de PAS toelaatbaar is. Ja, zegt het Hof, het is principieel toelaatbaar, MAAR….. de onderbouwing mag niet zwakker zijn dan een passende beoordeling als aangegeven in artikel 6 lid 3 in de Habitatrichtlijn.

En dat mag de Raad van State zelf doen.

Nogmaals:

Uiteraard geldt de Habitatrichtlijn artikel 6 lid 2 tot en met 4 en dus ook de PAS uitsluitend voor die soorten of habitats (van soorten) waarvoor het Natura 2000gebied is geselecteerd en aangewezen. Dat zegt het Hof ook: dus niet zomaar “alle natuur”! Maar: “voor de natuurlijke kenmerken” van de betrokken gebieden”.

Het begrip “Natuurlijke kenmerken” wordt uitgebreid behandeld in de Arresten Briels en Sweetman.

Zie ook AG Yves Bot, zaak C-441/17: De advocaat-generaal brengt daar om te beginnen in herinnering dat de lidstaten op grond van de habitatrichtlijn passende beschermings-maatregelen dienen te nemen om de ecologische kenmerken van gebieden waarin dergelijke natuurlijke habitats liggen, te behouden.

De Deurnesche Peel, Maria Peel en Groote Peel:

Een van de natuurlijke kenmerken van de Deurnesche Peel, Maria Peel en Groote Peel is habitattype 7120, dat van herstellend/ verdwenen hoogveen. Dit staat dus op het SDF. Dat stelt minder hoge eisen aan stikstof dan het type 7110, (actief hoogveen). Doordat er type 7110 wordt uitgevoerd met voorrang - overigens met Life subsidie (Subsidie voor ondernemers, overheden en ngo's voor de ontwikkeling en uitvoering van Europees natuur- en milieubeleid) - hebben 150 boeren al het veld geruimd, is land ontgrond en zo kwamen de volgende boeren aan de beurt. Het probleem van bedrog breidt zich als een inktvlek uit. Het is te betreuren dat het Hof daar niets over opmerkt, want 7110 is immers geen natuurlijk kenmerk.

De kwalifcerende elementen, ecologische kenmerken, natuurlijke kenmerken: die zijn te vinden op Het Standaard Gegevensformulier van elk Natura 2000 gebied. De gegevens van het SDF zijn cruciaal voor de instandhoudings-doelstellingen. Het Hof verwijst naar het Sweetman arrest: “Volgens de tiende overweging van de habitatrichtlijn moet elk plan of programma dat een significant effect kan hebben op de instandhoudingsdoelstellingen van een aangewezen gebied of een gebied dat in de toekomst aangewezen zal worden, immers op passende wijze worden beoordeeld. Deze overweging komt tot uitdrukking in artikel 6, lid 3, van deze richtlijn, dat onder meer bepaalt dat voor een plan of project dat significante gevolgen kan hebben voor het betrokken gebied, slechts toestemming kan worden gegeven nadat een passende beoordeling is gemaakt van de gevolgen daarvan voor het gebied (Arrest van 12 april 2018, People Over Wind en Sweetman, C‑323/17, EU:C:2018:244, punt 28 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Het Hof neemt voetstoots aan wat de verwijzende rechter zegt:

69 “In casu blijkt uit de in punt 27 van dit arrest genoemde bevindingen van de verwijzende rechter dat er in veel Nederlandse Natura 2000-gebieden sprake is van overbelasting van stikstofdepositie, en dat de belangrijkste nationale bron van uitstoot van stikstof de agrarische sector is.”

Veel Nederlandse Natura 2000 gebieden hebben actief hoogveen 7110 toegevoegd, waarvoor bijvoorbeeld 2 gebieden, w.o. het Bargerveen kwalificeert. Hoogveenontwikkeling in een N2000 gebied zonder dat het daarvoor kwalificeert is een nationale kop: en dus voor eigen risico, dus heeft geen recht op de zwaarste bescherming van de richtlijn en PAS.

Is dan te ON-PAS van toepassing?

Het zal een vogel als de Zwarte Specht een zorg zijn. Als zijn habitat maar in stand blijft: die hoeft niet bang te zijn voor een N molletje meer of minder.

de schrale natuur is, als gezegd, door Nederland in groten getale als natuurdoel bovenop en in plaats van de verplichtingen van alle N2000 gebieden gelegd.

Het Hof zegt: Opletten: niet je winst incalculeren.

Daarbij, zo overweegt het Hof, moet in de passende beoordeling niet alleen worden gekeken naar de te verwachten positieve gevolgen van die maatregelen, maar ook naar vaststaande of mogelijke nadelige gevolgen daarvan. Kortom, maatregelen die losstaan van het PAS mogen niet worden betrokken in een passende beoordeling indien de verwachte voordelen van die maatregelen niet vaststaan ten tijde van die passende beoordeling.

De onderbouwing van de dalende trend van de stikstofdepositie is wetenschappelijk onvoldoende onderbouwd. Ook het Europese Hof, zo lijkt het, pleit voor een betere wetenschappelijke onderbouwing van stikstof-effecten van genomen maatregelen.

Beweiden en bemesten ook passend beoordelen?

Het Hof vervolgt:

70 ‘Zoals de advocaat-generaal in de punten 117 en 126 van haar conclusie heeft opgemerkt, moet dan ook worden nagegaan of activiteiten zoals het op of inde bodem brengen van meststoffen en het weiden van vee verenigbaar zijn met de instandhoudingsdoelstellingen van de beschermde gebieden in de provincies Gelderland en Limburg, dan wel significante gevolgen kunnen hebben voor die gebieden.

71 Bovendien valt, zoals de advocaat-generaal in punt 118 van haar conclusie in wezen heeft aangegeven, niet uit te sluiten dat het weiden van vee en het op of in de bodem brengen van meststoffen in elk geval onder het begrip „project” in de zin van artikel 1, lid 2, onder a), van de MER-richtlijn vallen.”

Dat geldt in onze opinie uitsluitend voor de twee aangewezen gebieden met name actief hoogveen 7110 op het SDF als natuurlijk kenmerk.

Bijvoorbeeld het Bargerveen (actief hoogveen); maar waaronder NIET de Deurnesche Peel, Maria Peel en Groote Peel. En geldt voor al die gebieden waarvan 7110 en natte heide is toegevoegd als nationaal doel, dus de PAS hoort daar niet te worden toegepast!

Het Hof zegt:

Is het een herhaling van zetten die al aan de gang was voor de inwerking-treding van de richtlijn, zoals sloten schonen en uitbaggeren, met instandhouding van de kwalificerende habitats en habitats van soorten, dan is geen passende beoordeling nodig want er is geen sprake van een project:

”als het gaat om één enkele verrichting, die zich kenmerkt door een gemeenschappelijk doel, continuïteit en volledige overeenstemming, met name wat betreft de plaatsen waar en de voorwaarden waaronder de activiteit wordt uitgevoerd. ”Een activiteit is namelijk alleen in overeen-stemming met artikel 6 lid 2 Habitatrichtlijn, als is gegarandeerd dat die activiteit niet leidt tot een verstoring die significante gevolgen kan hebben voor de doelstellingen van de Habitatrichtlijn.”

Monitoring:

De monitoring via artikel 11 Hr. (die niet eens is geïmplementeerd!!) samen met artikel 6 lid 2, geeft de overheid in principe de mogelijkheid het bedrijf te sluiten: r.o.137 (Wet op de rechterlijke organisatie) : ”Gelet op het voorgaande dient op de achtste vraag in zaak C‑293/17 te worden geantwoord dat artikel 6, lid 2, van de habitatrichtlijn aldus moet worden uitgelegd dat maatregelen die zijn opgenomen in een nationale regeling als die in het hoofdgeding, waaronder procedures voor monitoring van en toezicht op agrarische bedrijven waarvan de activiteiten stikstofdepositie veroorzaken, en de mogelijkheid tot het opleggen van sancties waarbij zelfs sprake kan zijn van sluiting van die bedrijven, voldoende zijn om te voldoen aan deze bepaling.”

Dat is o.i. een zeer zware sanctie en die is buiten proportie, ten eerste omdat artikel 11 Hr. niet is geïmplementeerd in Nederland en ten tweede omdat de overheden de maatregelen in natuurgebieden zelf niet eens monitoren!

Salamitactiek:

Ook is het uitkijken geblazen met de salamitactiek: het Hof wijst er op dat vele projecten die op zich onder de grens van het PAS liggen, tezamen de grens overschrijden: waar hebben we dat meer gehoord?!

PAS op:

de PAS- passende beoordeling geldt niet alleen voor onze natuur /natuurdoelen:

Nieuwe woonwijken, toename verkeer d.m.v. aanleg wegen, en uitbreiding van industriële activiteiten moeten een afweging krijgen door middel van de PAS. Ofwel passend beoordeeld volgens de natuurwet. (art. 6 lid 3 Hr).

Dat geldt ook voor transferia, fietspaden, Mountainbike-routes festivals, vuurwerkshows, IN of nabij Natura 2000 gebieden.

Gevolg: Op slot door nationale koppen en slechte implementatie.

Nederland heeft zichzelf de das om gedaan door de natte en schrale natuurdoeleinden OVERAL te willen ontwikkelen, aanwezig of niet, en die zijn helemaal niet kwalificerend in vele gevallen, want niet op het Standaard Gegevens Formulier. Maar wel gevoelig voor stikstofdioxide.

Dus waarom daar het zwaarste beschermingsregime op toepassen? Dat is in strijd met geest en letter van de Habitatrichtlijn. En vragen om problemen.

Tot slot: Vogelvrij

De opmerking dat ook bemesten en beweiden een “project” is in de zin van artikel 6 lid 3, als aan een aantal strikte voorwaarden niet wordt voldaan, is ook iets waar Stichting De Woudreus herhaaldelijk mee te maken kreeg: namelijk bij de zg. bos-omvorming in N2000 gebieden, of het in toenemende mate “creëren van open plekken”, notabene als het een VR(virtual reality) habitat betreft.

Als je naaldbossen “omvormt “ vernietig je de habitat van aangewezen soorten volgens de Vogelrichtlijn, welke habitats dezelfde bescherming dienen te genieten volgens art. 6 lid 2 van de Habitatrichtlijn.

Als aangewezen als Vr-gebied voor de wespendief en of de Zwarte Specht, vormt dit gebied eerst en vooral een „speciale beschermingszone” voor vogels. Daar is de Hr niet van toepassing, althans niet op het gebied van herstel van prioritaire habitats. Wel zijn artikel 6 lid 2 tot en met 4 van toepassing voor de bescherming van het gebied/de habitat van die vogels.

Die habitat in een Natura 2000 gebied heeft recht op strikte bescherming; meer dan de natte natuur wanneer dit niet als natuurlijk kenmerk is aan te merken.

Dan is dat zeker zo als alle bestaande naaldbossen voor een percentage van 80% worden ‘omgevormd’ ………dat is precies wat het Hof aangeeft: dan pleeg je inbreuk op je richtlijnverplichtingen.

En: ….dat is dan regelrecht in strijd met artikel 6 lid 3 Hr.

Maar ja, deze habitats zijn toch vogelvrij in Nederland….