Jaarverslag 2012

 Van de Voorzitter:

De Bomenstichting Achterhoek is opgericht op 7 oktober 2011. Dit is dus het eerste jaarverslag.

De oprichting van een regionale bomenstichting was noodzakelijk, omdat de landelijke Bomenstichting, door het intrekken van haar subsidie door het toenmalige kabinet, niet langer levensvatbaar was. Intussen hebben wij ons in de regio een duidelijke plek veroverd door een assertief beleid ten aanzien van het behoud van (monumentale) bomen.

Het gemeentelijk bomenbeleid in de Achterhoek vraagt vrijwel permanent onze aandacht.

Ondanks de mooie Bomenbeleidsplannen van vele gemeenten werd het hoofdstuk “Het bewaren van Houtopstanden” in de Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV) van diverse Achterhoekse gemeenten de laatste jaren flink uitgekleed.
Soms is de kapvergunning zelfs afgeschaft, en ook monumentale bomen zijn hun leven niet altijd meer zeker onder de nieuwe regelgeving.
Gemeenten hanteren allerlei verschillende criteria voor de aanvraag van kapvergunningen; de ene gemeente gaat al uit van een stamdiameter van 10 cm; bij de andere moet een boom weer minimaal een stamomvang hebben van 1.50m!

Tevens wordt onder de vlag van de huidige bezuinigingen helaas haast stelselmatig te weinig of geen onderhoud meer gepleegd. Men kapt dan liever met herplant van kleine boompjes, zodat de eerste jaren vrijwel geen onderhoud nodig is. Het streven is dan het hout te verkopen, zodat de kap zichzelf terugbetaalt. Dat blijkt echter een wensgedachte; de kosten blijven altijd hoger, zelfs bij de hoge houtprijs van dit moment. Desondanks heeft een aantal gemeenten zelfs plannen om duizenden bomen te kappen , die door teveel achterstallig (maar wel wettelijk verplicht) onderhoud dermate slecht zijn geworden dat er uiteindelijk niets anders overblijft dan kappen.

Ook wordt aan particulieren soms zonder voldoende valide onderbouwing een kapvergunning verstrekt.
Het Groene Imago van de Achterhoek staat door dit alles sterk onder druk.

In toenemende mate maken veel inwoners van de Achterhoek zich daarom dan ook zorgen over deze ontwikkelingen. Het aantal sympathisanten/ donateurs is in het korte bestaan van de BSA inmiddels fors is gegroeid.

Tevens krijgen wij regelmatig verzoeken om boomadviezen van particulieren.

Het bezoekersaantal van de BSA weblog: http://bomenachterhoek.blogspot.com/

stijgt per maand en onze berichten via Twitter: https://twitter.com/#!/@BomenAchterhoek leveren nuttige contacten en informatie op.
Verder werd de BSA het afgelopen jaar in de lokale en regionale media met enige regelmaat genoemd.

Jaap Cannegieter, voorzitter

Activiteiten van de Bomenstichting Achterhoek in 2012:

Bij deze bovengenoemde ontwikkelingen probeert de BSA natuurlijk de vinger zoveel mogelijk aan de pols te houden. Het is daarbij een constant evenwicht zoeken tussen het gemeenten wijzen op misstanden en tegelijkertijd ook in gesprek te blijven.
Tenslotte moet ook vooral worden voorkomen dat gemeenten de APV’s in de toekomst nog verder uitkleden.
Soms is de BSA genoodzaakt eerst via een aantal bezwaarprocedures contact te krijgen, waarbij men zich uiteindelijk realiseert dat niemand gebaat is bij hakken in het zand.
Zo hebben wij met een aantal gemeenten inmiddels een goed contact kunnen opbouwen.
Wij worden vaker in een eerdere fase van een traject betrokken bij plannen waar bomen in het geding zijn en niet zelden worden wij inmiddels ook om advies gevraagd.
Kortom, constructieve overlegsituaties met gemeenten en andere betrokkenen is waar wij naar streven.

Dit geldt overigens ook voor contact met aannemers. Inmiddels hebben we met sommigen hiervan al kunnen afspreken dat wij in een vroeg stadium overleg hebben, zodat de aannemer niet hoeft te wachten tot de bezwarentermijn van zes weken voorbij is.

Ook blijkt dat men zich niet altijd bewust is van de beschermende maatregelen die nodig zijn voor bomen op een bouwplaats.

Overzicht van de activiteiten:

• De viering van de nationale Boomfeestdag op 21 maart 2012 was een succes. Samen met de leerlingen van de Basisschool in Exel plantten we 550 kleine eikjes (maat “bosplantsoen”) op landgoed Ampsen in Lochem. 
• De door de gemeente verleende kapvergunningen worden door de BSA ingezien. Er wordt bezwaar gemaakt wanneer de reden voor de kap niet duidelijk is, er geen herplant is opgelegd of indien geen Flora & Fauna onderzoek heeft plaatsgevonden.
• Drie bezwaarprocedures mondden uit in beroepszaken bij de rechtbank in Zutphen: Doetinchem, Hengelo en Vorden:

Saturn Doetinchem:

Hier ging het om een aantal bomen waarvan vier monumentale, die door de gemeente van de lijst bijzondere bomen waren afgehaald om zodoende gemakkelijker een kapvergunning te kunnen verlenen. De rechter besliste echter dat bomen niet per definitie op een bijzondere bomenlijst hoeven te staan om toch monumentaal te zijn. Wanneer deze voldoen aan de voor deze lijst opgestelde criteria is dat voldoende. Daarmee is dus jurisprudentie ontstaan! Helaas ging de rechter voor het “grotere belang” van de gemeente, en werden de

bomen alsnog gekapt. Wel werd het beroep van de BSA door de rechter gegrond verklaard en vonniste deze dat de gemeente de juridische kosten aan de BSA moest vergoeden.  

Hengelo; herinrichting centrum:

In totaal betrof het hier 104 bomen, waarvan een aantal monumentaal. De BSA maakte bezwaar en heeft getracht met de gemeente Bronckhorst hierover in gesprek te komen. Toen dat niet lukte ging de BSA in beroep. De rechter gaf partijen de opdracht in gesprek te gaan. Daarmee heeft de BSA nog kunnen voorkomen dat een aantal monumentale en bijzondere bomen werd gekapt. 

Centrumplan Vorden (74 bomen).

Ondanks vele protesten van een bewonersgroep met 2000 handtekeningen en gesprekken met raadsfracties zette de gemeente toch door.

Ook hier lukte het niet hierover in gesprek te komen met de gemeente Bronckhorst. Uiteindelijk ging het nog om acht platanen, die moesten wijken voor vijf parkeerplaatsen..

Ook in dit geval koos de rechter voor het grotere belang van de gemeente. En ook hier werd het beroep van de BSA door de rechter gegrond verklaard en moest de gemeente de juridische kosten aan de BSA vergoeden, maar werden de bomen dus alsnog gekapt.

In beide laatste gevallen waren al die kosten echter niet nodig geweest wanneer de gemeente bereid was geweest in een eerder stadium met ons in overleg te gaan. In het kader van de Wet Openbaar Bestuur (Wob) heeft de BSA om de totale kosten gevraagd; een bedrag dat de gemeente had kunnen besparen wanneer men eerder met de BSA om de tafel had willen gaan. 

• De gemeente Lochem heeft al decennia lang vrijwel geen onderhoud gepleegd aan de bomen in haar buitengebied, met als gevolg dat nu zo’n 3500 bomen in zeer slechte conditie zijn. Buiten de bebouwde kom vallen bomen volgens de Lochemse APV onder de Boswet, daardoor is geen bezwaarprocedure mogelijk. Een trieste ontwikkeling die met goede wil had kunnen worden voorkomen. 
• De Vereniging Dorpstraat Gorssel vroeg de BSA om bomen advies inzake het herstel van de heemtuin rondom het openluchttheater. Goed te zien hoe deze vereniging hier zeer zorgvuldig heeft gehandeld. 
• Diverse gemeenten bleken een aantal malen zelf illegaal te kappen; òf nog binnen de bezwarentermijn van zes weken, òf er was geen wettelijk verplicht Flora & Fauna onderzoek gedaan. In een aantal gevallen heeft de BSA Handhaving ingelicht; soms werd de kap daarom stilgelegd voor meer onderzoek.
• Veel particulieren hebben ons inmiddels weten te vinden met meldingen over bomenkap waarbij de procedures ook niet (juist) zijn gevolgd. Of de BSA greep hier in, òf wij ondersteunden deze particulieren met adviezen.
• Zeer positief is dat de BSA met de gemeente Oost Gelre een structureel overleg heeft over het bomenbeleid voor de komende 50 (!) jaar en over het groenbeleid in het algemeen. Bij de meeste projecten waarbij bomen betrokken zijn, wordt de BSA door de gemeente ingelicht. Desondanks moet ook hier wel de vinger aan de pols gehouden worden, want er dreigen ook wel eens zaken mis te lopen.
• Vanwege de aanleg van een bedrijvenpark aan de A18 kapte de gemeente illegaal een aantal bomen. De gemeente maakte excuses, nadat de BSA haar hierop had gewezen.
• Ook met de gemeente Oude IJsselstreek heeft de BSA goed overleg, toch gaat ook hier ook wel eens iets mis, getuige de plotselinge kap van een aantal beeldbepalende bomen in het centrum van Varsseveld. De BSA maakt de gemeente erop attent dat men haar eigen regelgeving niet had gevolgd. 
• Gemeente Montferland hebben wij advies gegeven bij de kap van bomen in het kloosterpark. (Park bij het voormalige klooster Gouden Handen). Ook in Didam was de BSA betrokken bij het herinrichten van een park, zo is er o.a. een plek gecreëerd waar kinderen op natuurlijke wijze kunnen spelen.

In het algemeen heeft de BSA sinds haar oprichting in oktober 2011 toch nog vele tientallen waardevolle bomen kunnen behouden!

Samenwerking:

Inmiddels is de BSA lid van de Gelderse Natuur en Milieu Federatie; het samenwerkings- verband van zo’n 100 natuur- en milieuorganisaties in Gelderland.

Het is belangrijk samen sterk te zijn in deze tijden van grote bezuinigingen!
Ook hebben wij contact met de Bomenstichtingen in Deventer en Zutphen, Vereniging Bomenbelang Bronckhorst, Stichting Mooi Groenlo, Stichting Mooi Lochem, Stichting Natuur en Milieu Aalten, Milieuwerkgroep de Oude IJsselstreek, de Boommarterwerkgroep, het Meldpunt Vleermuizen en de Bomenridders uit Rotterdam.
Met elkaar wisselen wij kennis en ervaring uit. Dat heeft het afgelopen jaar al vele malen vrucht afgeworpen!

In elk geval heeft de BSA voorlopig nog genoeg te doen.

Veel gemeenten hebben juist nu de “duurzaamheid” hoog in het vaandel. Daarom is contact met fracties van de politieke partijen natuurlijk van groot belang. Ook is het dus belangrijk als Bomenstichting Achterhoek in een vroeg stadium te worden betrokken bij plannen van de gemeenten.

Daar willen wij in het komende jaar verder aan werken!

De samenstelling van het bestuur was in 2012 als volgt: 

Jaap Cannegieter       : voorzitter

Willem Pasman          : penningmeester
Marjan Houpt             : secretaris
Bertha Krajenbrink    : bestuurslid
Peter Bielars               : bestuurslid.