Ooibossen zijn rijke ecosystemen en vormen het meest opvallende landschapsonderdeel van natuurlijke overstromingsvlaktes langs rivieren. Het Kennisnetwerk Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit (OBN) heeft een aantal onderzoeken uitgevoerd naar de kansen voor nieuw ooibos in Nederland. Dit vormde de aanleiding voor een brochure met een overzicht van de actuele kennis over deze bijzondere ecosystemen.
Ooibossen
vormen uitermate rijke bossystemen. De samenstelling en soortenrijkdom van
ooibos is afhankelijk van de geografische ligging langs de rivier, de
overstromingsduur en het voorkomen van processen als kwel, windworp en
begrazing. Wat opvalt bij ooibos is de rijke variatie aan mossen, korstmossen
en schimmels. Ook de lianenbegroeiin-gen met hop, bosrank en besanjelier in met
name het hardhoutooibos zijn bijzonder. De insectenrijkdom is groot, net als
het aantal soorten broedvogels en vleermuizen. Daarnaast zijn soorten als
bevers en boomkikkers kenmerkend. Het geluid van deze laatste soort kan in de
nabije toekomst weer het kenmerkende voorjaarsgeluid van onze ooibossen worden.
Een van de belangrijkste actuele bedreigingen voor de kwaliteit van de zachthoutooibossen in Nederland is de daling van de gemiddelde grondwaterstanden in veel uiterwaardgebieden, met name onder invloed van insnijding van het zomerbed/de vaarweg. Met de daling van de gemiddelde rivierstanden dalen ook de (grond)waterstanden in uiterwaardgebieden en overstromingsfrequenties met dito snelheid. Hierdoor kunnen zachthoutooibossen verdrogen. Het areaal dat geschikt wordt voor hardhoutooibos wordt daarmee echter steeds groter (dit bostype is soortenrijker en groeit droger), maar is nog steeds afhankelijk van kortstondige en weinig frequente, maar periodieke overstromingen.
Bron: Nature Today/ NatuurNetNieuws, uitgave van platform GROEN! natuurlijk: www.groen-natuurlijk.nl
