vrijdag 11 februari 2022

Beleidsplan Bomenstichting Achterhoek 2022-2025

Inleiding:


De Bomenstichting Achterhoek (BSA) is opgericht op 7 oktober 2011. Lochem is de statutaire vestigingsplaats. De BSA is door de Belastingdienst erkend als een ANBI organisatie.

De doelstelling van de BSA is het bevorderen van de zorg en aandacht voor bomen. We zijn met name actief in de Achterhoekse gemeenten. We zijn onafhankelijk en niet gelieerd aan een bepaalde politieke partij of NGO. We staan open voor de samenwerking met andere partijen die het belang van bomen ook hoog in het vaandel hebben staan. De BSA kan onafhankelijk functioneren omdat we opereren met vrijwilligers die onbezoldigd zijn. Onkosten die we maken worden gedekt door donaties en giften.

De BSA heeft als statutaire als statutaire doelstelling:

Het bevorderen van zorg en aandacht en het in stand houden, en waar mogelijk verbeteren, van de groene leefomgeving van de Achterhoek en de karakteristieke groene structuren in het Achterhoekse landschap en de karakteristieke Achterhoekse dorpskernen, met name gericht op bomen en de daarbij horende biodiversiteit en ecosystemen. Deze vormen een onmisbare keten in het leven op aarde.

De BSA tracht dit volgens haar statuten te bereiken door:

          vergaarde kennis in de vorm van voorlichting en adviezen aan diverse doelgroepen over te dragen;

          het stimuleren van overheid en natuurorganisaties zich voor dit doel in te zetten:

          het voeren van bezwaar- en beroepsprocedures bij bedreigingen van bomen in het algemeen en bij dreigende kap in het bijzonder.

In dit beleidsplan kunt u lezen over:

1. de werkzaamheden en de hoofdlijnen van het beleidsplan

2. Inkomsten en uitgaven 

3. Puntsgewijze opsomming van activiteiten

Ad 1. Werkzaamheden en hoofdlijnen van het beleidsplan

De BSA zet zich met name in voor bomen en bos in steden, dorpen en op het platteland. Zij doet dit door belangstelling voor bomen bij het publiek te wekken, ervoor te zorgen dat gemeenten, provincies en andere boombeheerders verstandig met bomen omgaan, vraagbaak te zijn bij geschillen over bomen, te helpen met (bezwaar)procedures en zo nodig zelf voor bomen op te komen, zonodig ook d.m.v. bezwaar- en beroepsprocedures. Ook gemeenten krijgen advies, bijvoorbeeld bij plant- en rooiplannen van bomen en andere houtachtige gewassen. Verspreid over de Achterhoek dragen contactpersonen de doelstellingen van de BSA uit en zetten zij zich, tezamen met bestuursleden, in om burgers en gemeenten te adviseren.

Communicatie: 

Via onze weblog: https://bomenachterhoek.blogspot.com en via social media Twitter account: https://twitter.com/BomenAchterhoek wordt het publiek voorgelicht over actuele bomen- en natuurzaken; zoals bijv. de Wet Natuurbescherming, de Omgevingswet, etc. Tevens over de stand van zaken omtrent bomenbeheer bij Provincie, gemeenten en terreinbeheerders. Informatie betr. bomen, bossen, terreinbeheer, ziekten en plagen. BSA verzorgt geen gedrukte nieuwsbrieven of een tijdschrift. Wel worden sympathisanten en donateurs met enige regelmaat digitaal op de hoogte gehouden. Tevens plaatst en deelt de BSA regelmatig berichten op Twitter. Dit is een snelle manier om op actualiteiten te reageren en nieuwsberichten te verspreiden.

Ook het landelijke Bomenkapmeldpunt: https://www.bomenkapmeldpunt.nl is onderdeel van de BSA. Deze website heeft als doel een overzicht te krijgen van wat er op landelijk niveau gebeurt met betrekking tot bomenkap. Het verschilt nogal zowel per provincie en gemeente hoe er met kap wordt omgegaan. Het bleek bijv. dat veel gemeenten en provincies geen overzicht bijhouden van aantallen bomen die jaarlijks verdwijnen, en/of hoeveel er wordt herplant. Het blijkt aan onze Stichting te bewijzen hoeveel er wordt gekapt. Dit geldt ook voor de provincie Gelderland. Door journalisten wordt vaak naar voorbeelden gevraagd en wij hopen op deze manier daar een steentje aan bij te dragen door voorbeelden aan te geven. Deze website heeft gemiddeld 50.000 bezoekers per jaar.

Ad 2. Inkomsten en uitgaven:

De BSA is een vrijwilligersorganisatie, waarbij het bestuur en de andere contactpersonen hun vrije tijd inzetten om bomen te beschermen en te communiceren over het belang van bomen. Alle vrijwilligers zijn onbezoldigd en ontvangen alleen onkostenvergoeding voor aantoonbaar gemaakt kosten in het belang van de BSA. De bestuursleden verrichten hun werkzaamheden vanuit eigen huis. Er zijn geen huisvestingskosten. Overige betalingen aan derden vindt u aan het einde van dit Beleidsplan. 

Elk jaar maakt de penningmeester een jaarrekening op. Deze wordt door de andere bestuursleden goedgekeurd. De BSA financiert haar activiteiten grotendeels uit de kleine en meestal niet periodieke bijdragen van haar donateurs of andere begunstigers. (Wij vragen geen jaarlijkse bijdrage van onze donateurs en sympathisanten, maar geven er de voorkeur aan bij incidentele gevallen zoals bijv. juridische kosten m.b.t. een beroepszaak een beroep te doen op deze achterban).

Bestemming liquidatiesaldo:

In verband met de ANBI-status is het van belang om te vermelden wat er na een eventuele ontbinding met het vermogen van de stichting gebeurt. De statuten bepalen dat het batig saldo zal worden bestemd voor een door het bestuur te bepalen algemeen nut beogende instelling waarvan het doel zoveel mogelijk in overeenstemming is met het doel van de stichting.

Ad 3. Puntsgewijze opsomming van activiteiten

De activiteiten voor 2022-2025;

           Het adviseren over, en het stimuleren tot, behoud van bestaande bomen en het her- en aanplanten van bomen en struiken;

           Voorlichting aan particulieren inzake bezwaar- en beroepsprocedures;

            Betrokkenheid bij gemeentelijke plant- en rooiplannen van bomen en andere houtachtige gewassen, met een adviserende rol daarin;

           Het bijdragen aan de bevordering van biodiversiteit, door bijv. gemeenten, provincie en Waterschap te bewegen minder te maaien in bermen en langs oevers. (Dit kan bijv. bijdragen tot vermindering van aanwezigheid van de eikenprocessierups).

           Het stimuleren van registratie van bijzondere/ monumentale bomen en het bevorderen van specifiek beschermend beleid ten aanzien van deze bomen;

           Het stimuleren van een actief bomenbeschermingsbeleid bij de plaatselijke en provinciale overheid in de Achterhoek en omgeving (zoals Liemers; diverse gemeenten in het zuiden van de Achterhoek loggen zowel in de Achterhoek als de Liemers).

           Communicatieweblog, Bomenkapmeldpunt en sociale media;

           Het ondersteunen en verstrekken van informatie aan individuen of (buurt-) groepen die het niet eens zijn met plannen tot kap door gemeente of provincie;

           Het zonodig voeren van bezwaar- en beroepsprocedures bij bedreigingen van bomen, bij dreigende kap in het bijzonder. En voor andere houtachtige gewassen die deel uitmaken van hakhout, een houtwal, singel of steilrand; een grotere (lint)begroeiing, en beplanting van een bosplantsoen, een struweel of heg;

           Het stimuleren van de aandacht en waardering voor bomen, door voorlichting en het organiseren van activiteiten;

           Het organiseren van lezingen en excursies;

           Structureel overleg verder op te bouwen met de diverse gemeenten in de Achterhoek en met de Provincie;

           Samenwerking met gelijkgestemde organisaties, zoals de Gelderse Natuur en Milieu Federatie/ GNMF; Vereniging Nederlands Cultuurlandschap; de (landelijke) Bomenstichting; het Landelijk Netwerk Bossen- en Bomenbescherming; Bomenstichting Den Haag; Bomenstichting Zutphen; De Bomenridders Rotterdam; Bomenridders Groningen; Werkgroep Bomen Groningen; Bomenridders Leeuwarden; Natuur- en Milieuvereniging Het Groene Hart/ Brabant; Stichting Schoorlse Bos moet blijven; Stichting De Woudreus Drenthe; Utrechtse Bomenstichting; Stichting Achterhoek Weer Mooi; Stichting Mooi Groenlo, Stichting Mooi Lochem; Stichting Natuur & Milieu Aalten, Stichting Milieuwerkgroep "De Oude IJsselstreek"; Stichting Natuurlijk Achterhoek; Stichting Bossche Milieugroep; Stichting Beat the Carbon; Groen Natuurlijk: Vogelwerkgroep; Bomenkapmeldpunt; Boommarterwerkgroep en het Meldpunt Vleermuizen.


Financieel overzicht 2021      Bomenstichting Achterhoek

Inkomsten: 

 

Saldo 01-01-2021

2441,50

Donaties

305,00

 

    2746,50

Uitgaven:

Bankkosten

151,97

Contributies, donaties

150,00

Paskosten

20,00

Bijdrage meldpunt Bomenkap

280,00

Secretariaatskosten

107,76

 

        709,73

Saldo 31-12-2021

2036,77

 

   2746,50

 

zaterdag 5 februari 2022

Natuurmonumenten. Het schuurt op Hackfort

Toen Natuurmonumenten (NM) in de jaren 80 van vorige eeuw landgoed Hackfort verwierf was haar financiële positie een stuk minder rooskleurig dan tegenwoordig. De postcode loterij stond nog in de kinderschoenen. Maar op Hackfort kwam NM in een gespreid bedje te liggen. De familie van Westerholt had het landgoed om niet aan de vereniging geschonken en er een stevige bruidsschat bij gedaan van zo’n 5 miljoen gulden. Want ze zagen wel in dat een armlastige vereniging als NM de kosten van onderhoud en herstel op het omvangrijke landgoed niet zou kunnen opbrengen.


            Voor de beheerders van toen was dat een riante uitgangspositie die ze zelden tegenkwamen. Ze zijn dan ook voortvarend aan de slag gegaan met restaureren, renoveren, wegwerken achterstallig onderhoud enz. Het kasteel kreeg daarbij prioriteit want het was er slecht aan toe maar ook het hart van het landgoed. De niet subsidiabele kosten konden gedekt worden uit de bruidsschat dus was er financieel geen vuiltje aan de lucht. In het verlengde hiervan zou je verwachten dat ook restauratie en onderhoud van de 10 tallen boerderijen en andere opstallen uit dat potje betaald zouden worden.

            Maar daar stak het bestuur, in al haar wijsheid een stokje voor. Het resterende bedrag, zo’n 4 miljoen gulden ging naar de algemene middelen en kon niet meer exclusief aangewend worden op Hackfort. De familie van Westerholt kon niet meer protesteren want ze waren allemaal dood.

            Hoewel de financiering een stuk lastiger werd zijn de beheerders voortvarend aan de slag gegaan met het in oude luister herstellen van het landgoed, in het bijzonder de vele gebouwen. Uitgangspunt daarbij was restaureren en herstellen van de monumentale en karakteristieke Achterhoekse gebouwen, veelal hoeven met bijpassende bebouwing zoals bakovens, kapbergen etc. En het opruimen van storende niet in het historische kader passende gebouwen meestal ligboxenstallen en wagenloodsen. Want ook op Hackfort waren de meeste pachters met hun tijd meegegaan.  Op die manier kregen meerdere erven weer hun authentieke uitstraling terug. En financieel was er geen probleem.

            Waarom er nu zo nodig stallen en schuren vervangen moeten worden door woningen is dan ook een raadsel. Is Natuurmonumenten zo armlastig geworden? Je zou er medelijden mee krijgen. Nieuw vastgoed ontwikkelen en exploiteren kan toch geen kernactiviteit van een natuurbeschermingsorganisatie zijn? Een natuurbeschermingsorganisatie is toch geen projectontwikkelaar? Als ze persé op die manier geld willen verdienen laat ze dan in het dorp Vorden bouwperceeltjes kopen, er woningen bouwen en verhuren. Liefst aan woningzoekenden die al jaren op een wachtlijst staan. Op Hackfort komen dergelijke mensen niet in aanmerking.  Ze kunnen de hoge erfpacht / huur onmogelijk opbrengen.

            Deze gang van zaken lijkt een uitzondering maar is het niet . Ze past in een trend. Waarin natuur en landschap niet meer een doel op zich is maar een middel om zoveel mogelijk geld te genereren.  Commercieel zoals in dit geval maar ook middels giften en legaten en niet te vergeten door zoveel mogelijk subsidies binnen te harken. Ook de parkeerheffing past in deze trend.

Henk Rampen

Voormalig regiohoofd NM in onder meer Gelderland


donderdag 3 februari 2022

SPONTANE BOSONTWIKKELING

Ondanks de onvoorspelbaarheid, kan spontane bosontwikkeling een belangrijke toevoeging zijn om de geplande bosuitbreiding in Nederland te realiseren. Ten opzichte van aanplant is spontane bosontwikkeling goedkoper.

Ook kan spontane bosontwikkeling een goede rol spelen wanneer het versterken van biodiversiteit de voornaamste doelstelling van het nieuw te realiseren boslandschap is. Het is een natuurlijk proces waarbij niet de mens, maar de natuur bepaalt welke soorten zich vestigen.

Het betekent niet dat er helemaal geen ingrepen plaatsvinden. Zo kunnen er bepaalde beheersmaatregelen genomen worden om de standplaats voor te bereiden. De snelheid van spontane bosontwikkeling en de bosstructuur die ontstaat, zijn in het begin echter voornamelijk afhankelijk van toeval. Vooral het zaadaanbod, de klimaatomstandigheden, het historisch grondgebruik en natuurlijke processen die de bosontwikkeling positief of negatief beïnvloeden zijn hierin leidend.

Bij spontane bosontwikkeling ontstaat er ten opzichte van aangeplant bos vaak een meer divers landschap. Hierdoor zijn tegelijkertijd veel verschillende habitats aanwezig met een grote verscheidenheid aan flora en fauna. Het biedt ook kansen voor bosuitbreiding binnen het Natuurnetwerk Nederland. Op de korte termijn is de bijdrage van spontane bosontwikkeling aan het vastleggen van koolstof lastig te bepalen.

Bron: Stichting Probos en  NatuurNetNieuws, uitgave van platform GROEN! natuurlijk: www.groen-natuurlijk.nl


ZWARTE ELS (ALNUS GLUTINOSA)

De zwarte els begint te bloeien voordat er blad aan de boom komt. Vanaf februari zie je de jonge mannelijke elzenkatjes uitgroeien van korte roodbruine wormpjes tot rijpe lange slierten die geel kleuren door het stuifmeel. Elk stadium is mooi om te zien door de talrijke rode en gele tinten. Aan het uiteinde van de takken bevinden zich de vrouwelijke bloemen. Ze zijn veel kleiner en kleuren bij rijpheid dieprood. Na de bevruchting vormen ze groene bolletjes die naar zwart verkleuren (elzenproppen). 

De zwarte els groeit overal, maar liefst op nattere plaatsen zoals langs waterkanten. Elzen nemen heel veel water op. Een nat voedselrijk elzenbroek is dan ook een officieel erkend bostype. De hoofdboomsoort in dit broek is uiteraard de zwarte els. Hij kan tot 25 m hoog worden en is meestal meerstammig. De grote eironde bladeren zijn kleverig. Daaraan is zijn Latijnse naam te danken (glutin = lijm). Het blad valt in het najaar groen van de boom en kent geen herfstkleur. De gevleugelde zaadjes uit de elzenproppen hebben een luchtkamertje en drijven daardoor goed. Zo verspreidt deze boomsoort zich via het water over grote afstanden. Elzenproppen blijven tot anderhalf jaar aan de boom zitten. In de winter zie je vaak sijzen, hangend in de boom, zaden uit de elzenproppen peuterend.

In vroeger tijden werden elzenhagen aangeplant om kleine akkertjes te beschermen tegen zeewind en stuifzand. Elzen zijn uitermate geschikt als houtleverancier. Het hout is zacht maar taai en laat zich gemakkelijk bewerken. Een els die op jonge leeftijd wordt geknot groeit vaak uit tot een fantastische knotboom die je kan vergelijken met een knotwilg maar dan mooier, sierlijker en landschappelijk ook waardevoller.

Bij het knotten van elzen kleurt het witte hout bijna onmiddellijk na het zagen oranjerood. Een bijzonder verschijnsel dat als sinds jaar en dag voor vele sagen en legendes zorgt.

Net zoals de Romeinen 2000 jaar geleden deden, gebruikt de homeopathie de schors van de zwarte els om o.a. keelpijn, keelontsteking, zweertjes en aften mee te bestrijden. Daarnaast heeft de bast een koortswerende werking.

Bron: NatuurNetNieuws, uitgave van platform GROEN! natuurlijk: www.groen-natuurlijk.nl