Jaarverslag 2017 met Stand van Bomenzaken in de Achterhoekse gemeenten.

Algemeen:

De Bomenstichting Achterhoek (BSA) heeft de afgelopen jaren een groeiend aantal nuttige contacten opgebouwd met bomenorganisaties in de provincies Groningen, Drenthe, Overijssel, Noord- en Zuid Holland en Brabant. Hiermee worden ervaringen gedeeld en tips en informatie uitgewisseld omtrent onderzoeken, landelijke, provinciale en lokale ontwikkelingen, etc.

Ook deze collega’s blijken met regelmaat te ervaren hoe de natuurethiek bij veel van onze hogere en lagere overheden niet zelden schromelijk ontbreekt. Immers, zoals blijkt uit het regeerakkoord, heeft voor deze regering het woord “Landschap” slechts een economische connotatie.

Blijkbaar mogen in ons land alleen in die zin de bomen tot in de hemel groeien..

Uit het groeiend aantal BSA sympathisanten blijkt dat ook steeds meer mensen onze zorgen delen: eind 2017 bijna 1800 en op Twitter tevens + 1400 volgers.

Mensen zien in hun omgeving een toenemende kap van bomen waarvan een aanzienlijk deel wordt versnipperd voor de biomassacentrales of bijstook in de kolencentrales om de uitstoot van CO2 te verminderen.

Uit een rapport van De Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) blijkt echter dat houtstook zelfs voor meer C02 uitstoot zorgt dan het verbranden van bijv. kolen! https://www.knaw.nl/nl/actueel/nieuws/vertrouwen-in-biobrandstof-en-houtstook-misplaatst.
Op steekhoudende en onderbouwde argumentatie die de "duurzaamheid" van het huidige klimaatbeleid weerspreekt wordt echter niet of nauwelijks door de overheid gereageerd.

Het publiek wordt door de verschillende organisaties nog te vaak met mooie, geruststellende PR verhalen onvolledig voorgelicht over de redenen van kap. Het gaat dan om: ‘zichtlijnen creëren', 'natuurherstelmaatregelen' (alsof de natuur het fout doet..), 'achterstallig onderhoud', ‘overlast verminderen', ‘nieuwe natuur', 'biodiversiteit', 'natuurlijke verjonging', ‘exoten’, ‘nieuwe natuur’, ‘het creëren van cultuurlandschappen’ en natuurlijk: 'veiligheid', ook waar dit niet een geldende reden is.

Blijkbaar vinden veel natuurbeheerders dat er alsmaar moet worden ingegrepen in de natuur.

Deze organisaties plaatsen zichzelf als superieur buiten de natuur als een soort eigenaar en niet als onderdeel van de natuur; ook hier is de economie de leidraad, i.p.v. de natuur zelf.

Symbolisch voor de natuur in NL?
(Boswachterij Ruurlo)

Maar het gaat natuurlijk niet alleen om bomen; daarom is het belangrijk meer draagkracht te krijgen en ook door te dringen tot het publiek en de politiek. De zaak moet breder getrokken worden. Het uitleggen van verbanden. Dat het verdwijnen van bomen, struiken, planten ten koste gaat van mens en dier. De biodiversiteit holt achteruit en overheden, milieu- en natuurorganisaties laten helaas vaak nog onvoldoende van zich horen. Heel langzaam komt dit nu meer op gang.

Significant is, dat op de Haagse Top 20 van lobbyisten van belangenorganisaties het LTO op nummer 7 prijkt en de Natuur- en Milieuorganisaties onderaan op nummer 19, terwijl deze met hun gezamenlijke grote achterban een belangrijke stem zouden kunnen vertegenwoordigen! (https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2208571-schaduwmacht-wie-zijn-die-machtige-lobbyisten-in-den-haag.html).

Uit diverse rapporten blijkt al enige tijd dat er inmiddels meer bomen worden gekapt dan er bijgroeien. De wettelijk verplichte herplant ligt hierdoor in ons land inmiddels al ver achter op schema.

De BSA wordt vaak gevraagd hoeveel bomen er bijv. in een jaar worden gekapt. Veel gemeenten en ook de provincie verstrekken wel kapvergunningen, maar houden daarvan geen aantallen bij.

Ook heeft men niet altijd inzicht in de aantallen van herplant/ compensatie.

Daarom heeft ons in 2017 aangetreden nieuwe bestuurslid Eva Vosdingh Bessem in mei 2017 het “Meldpunt Bomenkap” in het leven geroepen: http://www.bomenkapmeldpunt.nl/. Deze site werd inmiddels snel bekender; eind december was hij al druk bezocht.

Overigens: wanneer wij met de diverse instanties overleg hebben over herplant, vragen wij vooral om "Bijenbomen": Esdoorns, Kastanjes, Lindes, Acacia's, etc.

De huidige Essentaksterfte is een zorgelijke ontwikkeling. Daarom hebben wij alle gemeenten gevraagd hoe zij hiermee omgaan. Dit verschilt per gemeente. Sommige kappen alle zieke bomen, sommige verwijderen alleen de dode takken en de zeer slechte exemplaren en houden in de gaten hoe de ziekte zich verder ontwikkelt. Staatsbosbeheer(SBB) liet via de media weten meteen maar alles te gaan kappen, want “98% zou zijn aangetast”. De BSA heeft daarop direct dringend een overleg aangevraagd. Er was immers nog niet aangetoond dat het om een dergelijk ziektepercentage ging. Ook de Wageningen Universiteit (WUR) had al aangegeven dat het niet zo’n vaart hoefde te lopen. SBB zal volgens zeggen nu meer geleidelijk te werk gaan. Intussen is de WUR al verder gevorderd met het experiment waarbij men probeert resistente Essen te kweken.

https://bomenachterhoek.blogspot.nl/2017/08/verslag-gesprek-met-staatsbosbeheer_16.html

De Provincie nodigt de BSA soms wel, soms niet, uit voor overleg wanneer zij onderhoud aan de Achterhoekse N-wegen willen plegen. Zo niet, dan vragen wij zelf om overleg. Vaak moeten dan bomen wijken. Het blijkt echter dat in overleg dat aantal vaak aanmerkelijk is terug te brengen. Ook is het aantal dodelijke ongevallen op die wegen niet zelden veel minder dan de provincie suggereert. Een medewerker liet ons weten dat 98% van de ongevallen worden veroorzaakt door automobilisten zelf om redenen zoals drank- en drugsgebruik, en vooral door appen achter het stuur. 
(Op: https://oost-nederland.oververkeer.nl zijn de concrete cijfers ook voor het publiek te vinden).

De jaarlijkse “Prijs voor het Groenste Project in de Achterhoek” heeft de BSA voor 2016 toegekend aan de historische buitenplaats “De Wildenborch” in Vorden, vanwege de geslaagde grootscheepse renovatie van de tuin en het parkbos. Onze prijs betreft een boom naar keuze; dit werd een bijzondere Eik: Quercus x hispanica Fulhamensis.

https://bomenachterhoek.blogspot.nl/2017/03/prijs-groenste-project-2016.html

Het aantal BSA contactpersonen is opnieuw uitgebreid; zij checken voor ons de gepubliceerde kapvergunningen in de diverse gemeenten. Ook krijgen wij van particulieren steeds meer meldingen binnen van illegale kap, dan wel van kap waar bijv. geen wettelijk verplicht Flora & Fauna onderzoek aan vooraf is gegaan.

Steeds meer meldingen komen binnen m.b.t. het fenomeen “Landjepik”: het illegaal kappen van houtwallen en -singels en bijtrekken van bermen ter vergroting van agrarisch grondgebruik.

De BSA heeft alle gemeenten gevraagd hoe zij hiermee omgaan. Gemeente Berkelland handhaaft streng, de andere gemeenten hadden hier in 2017 nog geen beleid voor.

Na aandringen van de BSA krijgt het nu ook in andere, maar nog niet alle gemeenten meer aandacht.

Ook Staatsbosbeheer kapt tot de onaangename verrassing van de omgeving niet zelden waardevolle houtsingels. Omdat daar dan een paar zieke essen in voorkomen zouden blijkbaar alle bomen maar moeten verdwijnen.

De Bomenstichting Achterhoek blijft ook daar de vinger aan de pols houden.

De samenstelling van het bestuur in 2017:

Jaap Cannegieter : voorzitter

Marjan Houpt : secretaris

Bertha Krajenbrink : penningmeester

Bas Waterham : bestuurslid

Eva Vosdingh Bessem : bestuurslid

Een overzicht van de stand van zaken in de Achterhoekse gemeenten:

Gemeente Aalten (gA)

Ook hier houden wij de aanvragen voor een kapvergunning in de gaten en vragen we de stukken op bij de betreffende ambtenaar. Vaak is het moeilijk om kap van een aantal bomen in het buitengebied tegen te houden. Je moet dan met een tegenrapport komen wanneer je wilt aantonen dat de bomen niet zo slecht zijn als de aanvrager doet voorkomen. Als we het niet eens zijn over de herplant (locatie en/of aantal) proberen we daar wat aan te veranderen.

Ook melden we bij de handhaver van de gemeente wanneer herplant er na een aantal jaren slecht bij staat.

* De gA wil het terrein van het voormalige AZC opnieuw indelen en een groot gedeelte teruggeven aan de landbouw. Hierdoor zouden ook 100 bomen moeten verdwijnen. De Stichting Natuur & Milieu Aalten (SNMA; met wie de BSA samenwerkt) heeft een reactie gestuurd op de aanvraag voor een kapvergunning. Resultaat is dat de gemeente de termijn waarbinnen ze moet beslissen op de aanvraag, met 6 weken heeft verlengd. Er is ook een nader plan gemaakt door een bureau voor de invulling van het terrein. Dit wordt door de SNMA ondersteund.

* Wat betreft de essentaksterfte heeft de Progressieve Partij Aalten hierover vragen gesteld.

Reactie van het College: Tot twee jaar terug was er betreffende essentaksterfte niets aan de hand in de gemeente Aalten. Vorig jaar is een aantal lanen gesnoeid om te kijken wat het effect hiervan zou zijn. Ook is het tot nu toe opvallend dat de smalbladige es binnen de gemeente Aalten beter tegen de schimmel lijkt te kunnen. Dit is ook bij universiteit Wageningen gemeld (i.v.m. het eerder genoemde onderzoek m.b.t. resistentie tegen de essentaksterfte).

Er staan in totaal een kleine 3000 essen in deze gemeente, waarvan een beperkt aantal binnen de bebouwde kom. De beoordelingen worden uitgevoerd door een VTA gecertificeerde

medewerker. Eerder zijn van 1132 essen de aangetaste takken gesnoeid.

De essen die geblest zijn met een oranje stip zijn attentiebomen, dat wil niet zeggen dat ze

gekapt gaan worden. De gemeente monitort deze bomen om te kijken of en hoe snel ze achteruit gaan. Er is op dit moment nog geen sprake van kaalslag.Mochten er inderdaad hele lanen moeten verdwijnen, dan zullen hiervoor inderdaad plannen worden opgesteld i.o.m. deskundigen.

Gemeente Berkelland (gBe)

De gemeente Berkelland is tot nu toe de enige Achterhoekse gemeente die het lef heeft getoond concreet in te grijpen m.b.t. het fenomeen “Landjepik”. Door deze illegale kap is inmiddels al  70% van houtwallen en -singels in de Achterhoek verdwenen, doordat een aantal Achterhoekse agrariërs hiervan de grond bij hun bouwland hebben getrokken zodat men meer mest kan uitrijden dan is toegestaan. (Wij zagen een voorbeeld waar 10 x 200meter berm was ingenomen!). Hierdoor is een enorme aanslag gepleegd op het karakteristieke cultuur-historische coulisse landschap van de Achterhoek. Berkelland zegt wat zij belangrijk vindt en beschermt dat ook. Bovendien gaat het hier om het terugclaimen van land dat eigendom is van de gemeente! 

*Kap Staatsbosbeheer(SBB) in Boswachterij Ruurlo: Deze neemt o.i. steeds meer verontrustende vormen aan.

SBB had ons eerder verzekerd vooral niet meer dan een halve hectare tegelijk te kappen, want “daar had men van geleerd”. Echter troffen wij een veel groter gekapt perceel aan. Nadat dit ten stelligste ontkend werd reageerde SBB drie maanden niet meer op onze verdere onderbouwende berichten. Toen de BSA bij SBB aan de bel trok inzake de rigoureuze kapplannen m.b.t. de ziekte in de Essen, gaf men plotseling wèl toe dat er “per abuis” toch een te groot perceel was gekapt..

Dit werd door een SBB woordvoerder later plotseling weer ingetrokken in de media. SBB heeft hierover de BSA niet bericht.

Ook hier houdt de BSA de vinger aan de pols.

De berg tot pellets versnipperde bomen in Boswachterij Ruurlo.

(Hoogte af te meten aan de persoon bij de boom). 

Gemeente Bronckhorst (gBr)

* Dennendijk Hengelo: Omwonenden van deze dijk namen contact op met onze Stichting.

De gemeente had zichzelf een vergunning verstrekt m.b.t. de kap van alle bomen aan deze dijk wegens herinrichting. Het betrof een enkele en een dubbele rij eiken. Inderdaad was er door achterstallig onderhoud dood hout in de kruinen ontstaan doordat de bomen te dicht op elkaar stonden. Wij vroegen de gemeente te willen overwegen deze rijen te dunnen i.p.v. te kappen, tezamen met een flinke onderhoudssnoei.

Sportief heeft men dat ook gedaan, en de reactie was: “De buurtbewoners zien ook liever dat de bomenrij gedund gaat worden. Tezamen met uw e-mail hebben wij besloten om hier inderdaad over te gaan op dunning van de bomenrij, in combinatie met het uitvoeren van begeleidingssnoei van de overgebleven bomen”.

Iedereen tevreden!

* Helaas minder tevreden was de BSA (en velen met ons) over de inhoud van het nieuwe Bomenbeleidsplan. Ook bij de wijze waarop dit plan tot stand is gekomen, plaatsen wij forse kanttekeningen: een klankbordgroep werd voor de vorm geïnstalleerd met daarin veel vaste aannemers van deze gemeente, die eveneens naar voren werden geschoven bij de raadsvergadering over dit onderwerp. Dit wekte op zijn minst de schijn van belangenverstrengeling en afhankelijkheid. Toezeggingen gedaan aan de klankbordgroep, door een projectbegeleider, werden op de valreep ingetrokken, waardoor alle basisbomen (in de orde van grootte van 70.000 – 80.000 bomen) ineens kapvergunning vrij werden verklaard. Bomen zijn geen lantaarnpalen: het gaat ook om hele ecosystemen.

Een lang verhaal; dat zeker niet de schoonheidsprijs verdient!

Zie: http://bomenachterhoek.blogspot.nl/search/label/Bronckhorst

* De "zandvlakte" in Hengelo centrum:

Het was reeds in 2013 dat deze gemeente met stoom en kokend water 128 bomen “moest” kappen aan de Raadhuistraat in het hart van Hengelo, want er zouden snel appartementen gebouwd gaan worden. Wel zegde de verantwoordelijke ambtenaar nog tijdens de bezwarenzitting toe dat "er zeker niet gekapt zou worden voordat de bouw definitief zou plaatsvinden".

Toch werden zo’n 110 bomen gekapt, waaronder twee monumentale mammoetbomen/ Sequoiadendrons met een diameter van 70 tot 90cm(!), waarmee een kale zandvlakte ontstond.

De BSA heeft de kap van 18 bomen nog kunnen stoppen

Bij navraag hieromtrent liet de gBr op 13 juli 2015 weten dat men "zich hier niet in herkende ":

…“Wij zijn van mening dat de openbare ruimte correct is ingericht”…(?)

…“Tevens spreken wij tegen dat er sprake is van een ‘zandvlakte’. De bouwterreinen zijn met zwarte grond aangevuld waarop een bloemenmengsel is gezaaid”.(Geen zwarte grond, geen bloemmengsel..)

En “wij hopen dat er dit jaar zicht is op de bouw van het laatste bouwblok”.

Dat was juli 2015..

Tot op heden nog steeds geen appartementen en nog steeds een kale vlakte; nu met onkruid...

Wij hebben de gemeente gevraagd of zij dan niet in plaats hiervan een plantsoen wilden aanleggen, maar daarop werd niet gereageerd.

Centrum Hengelo eind 2017:
na vier jaar ligt dit terrein er nog even kaal bij.
Kruidenmengsel?

*Gratis boom: In navolging van de gemeente Oost-Gelre werd voor bewoners van het buitengebied in de gemeente Bronckhorst voor het derde jaar de actie ‘Een boom mot kun’n!’ van bewoners uit de buurtschap Bekveld gestart. De bomen worden gratis beschikbaar gesteld door gemeente en provincie. “Het is de bedoeling dat ze uitgroeien tot prachtige beeldbepalende exemplaren”.

*Handhaving: De BSA diende een verzoek tot handhaving in bij de gBr tegen de illegale kap van een flink aantal bomen op een locatie waar VVD raadslid Wisselink een recreatieoord met boomhutten wilde realiseren. Het raadslid “wist niet dat hiervoor een vergunning nodig was”..

Het werd een ingewikkeld proces. Uiteindelijk werd geen vergunning verstrekt voor het recreatieoord.

Maar de bomen zijn wel weg..

Gemeente Doetinchem (gD)

Namens de BSA heeft ons bestuurslid Bas Waterham tweemaandelijks overleg over de stand van zaken m.b.t. aanvragen, meldingen, handhaving en beleid t.a.v. bomen en groenstructuren in de gemeente Doetinchem (incl. Wehl en Gaanderen).

Dat vindt in goede harmonie en verstandhouding plaats. Wel is merkbaar dat sinds BUHA (deze verzorgt het beheer en onderhoud van de openbare ruimte in Doetinchem) verzelfstandigd is en vanaf 1 januari 2017 op afstand staat het contact wel minder is dan voorheen.

Nu moeten we vooral zelf alert zijn en zaken melden waar dat eerder meer ook vanuit BUHA zelf tijdig werd gemeld wanneer er zaken gingen spelen. Daar is over gesproken op het stadhuis met de verantwoordelijke ambtenaar. We zoeken nog naar nieuwe vormen om elkaar snel en effectief te blijven informeren.

In 2017 hebben we vanuit Doetinchem ook contact gehad (via telefoon, mail en op locatie) met Waterschap Rijn & IJssel (WRIJ) en Geldersch Landschap en Kastelen (GLK), voor overleg over voorgenomen plannen, plannen in uitvoering (Kruisbergsche Bossen bijvoorbeeld) of over compensatie/handhaving. Met de WRIJ waren de ervaringen wat minder goed dan met het GLK.

Wekelijks beoordeelt Bas Waterham alle gepubliceerde aanvragen voor kap èn de verleende kapvergunningen. Soms gaat hij zelf op locatie kijken waar het exact om gaat, soms wordt informatie opgevraagd bij de gD, en soms gaat hij op pad met iemand van BUHA of gemeente. Volgens de gemeente is in 2017 een aantal van 600 bomen in openbare ruimte gekapt, en zijn bijna 600 bomen herplant. Particuliere aanvragen en vergunningen alsmede Nieuwe Wet Natuurbescherming (v/h Boswet) projecten/meldingen niet inbegrepen.

* Veel tijd (schatting: 75 uur) ging zitten in een compensatieplan voor de bouw van een nieuwe brede school (oude naam IKC Noord), inmiddels bijna vier jaar mee bezig, zeer stroperig/ambtelijk, nu eindelijk rond en plannen goedgekeurd na aantal keren overleg met twee wethouders omdat we anders niet verder kwamen (in samenwerking met Milieuwerkgroep OIJstreek en IVN).

* Gratis Boom voor inwoners Doetinchem: Ruim 900 inwoners van Wehl en Nieuw-Wehl hebben zich opgegeven voor een gratis boom van de gemeente. Eerder kregen ook bewoners van Schöneveld, Overstegen en Gaanderen een boom cadeau.

De gemeente hoopt dat hiermee de directe omgeving in de wijken verbetert door het aanplanten van groen. Inwoners kunnen een keuze maken uit vijftien boomsoorten. "Zo is er voor bijna elke tuin een geschikte boom te vinden", aldus de gemeente Doetinchem.

Gemeente Lochem (gL)

Goed contact met de ambtenaar kapvergunningen. Echter werd deze per 1 januari 2017 gedetacheerd naar Circulus Berkel; het bedrijf dat o.a. de kapvergunningen voor de gemeente uitvoert.

Een nogal ‘onhandige’ gang van zaken, gezien de diverse belangen. Bovendien heeft deze ambtenaar slechts 18 uur per week tot zijn beschikking. En dat voor een gemeente met 55.000 bomen, en daar zijn de particuliere bomen nog niet bij geteld..
Tevens bleek dat bij ziekte, zoals dit jaar het geval was, gedurende 2,5 maand er niemand was die hem verving. Doordat kapaanvragen hierdoor niet binnen de daarvoor gestelde termijn werden behandeld, werden deze automatisch toegekend. Dat betekent dat de wettelijke termijn voor een evt. bezwaarprocedure hier niet in acht werd genomen. Een zeer onwenselijke situatie.

*Laanbomen buitengebied: Dit project (Kosten-neutrale kap van 6.600 bomen) is inmiddels helaas verworden tot een soap.

De crowdfundingactie die onze Stichting was gestart t.b.v. behoud van de helft van de in 2017 te kappen 660 laanbomen was geslaagd; de benodigde € 6.500,- voor 330 bomen werd bijeen gebracht!

http://bomenachterhoek.blogspot.nl/2016/11/update-crowdfunding-laanbomen-lochem_18.html

De gemeente wilde al zeer snel praten over de besteding van dit bedrag, echter kon zij bij herhaling nog steeds niet zeggen om welke bomen het dan zou gaan. Wij stelden voor het Flora & Fauna onderzoeksrapport af te wachten, waarmee dat duidelijk zou worden.

Dit rapport liet lang op zich wachten, zodat onze Stichting uiteindelijk maar akkoord ging met een “quick scan” zodat wij op 28 maart om de tafel konden gaan over de besteding van de € 6.500,-.

Gedurende zo’n 10 maanden was gesproken over dit aantal van 330, ook in correspondentie met en informatie naar de gemeente. Echter sprak de gemeente nu plotseling over een aantal van 46 bomen! De verantwoordelijke ambtenaar zou ons dit per e-mail hebben laten weten. Daar zij verkoos niet meer te reageren op ons herhaald verzoek ons de bewuste e-mail alsnog toe te sturen, besloten wij de crowdfundinggiften aan de donateurs te retourneren.

Het verschil van 284 te behouden bomen vonden wij niet uit te leggen.

Aan de media liet de gemeente weten dat “dit overleg was gestruikeld op het onderwerp Exoten”, waarvan overigens tot dan toe in geen enkel overleg sprake was geweest en al helemaal niet in deze zin m.b.t. wèl of niet beeldbepalend! (Meer info: http://bit.ly/2prQwBa)

Op 7 september gaf de gemeente een Persbericht uit:

“Houtopbrengst en kosten kap laanbomen vallen tegen”. Dat verraste ons niet. Immers had onze bomendeskundige (die zelf 20 jaar als Hoofd Groen werkzaam was bij een gemeente) al berekend dat deze cijfers van de gemeente niet klopten. Tijdens eerder overleg m.b.t. het “Duurzaam beheer van laanbomen in het buitengebied”, heeft hij diverse malen aangeboden zijn cijfers voor te rekenen. Echter men was hierin niet geïnteresseerd.

Ons voorspelde tekort van € 170.000,- kwam echter vrijwel exact uit, maar liefst € 175.000,-!

Er werd hierover een ronde tafel gesprek belegd. Omdat wij het niet kies vonden hieraan opportunistisch deel te nemen, zagen wij dit aan vanaf te tribune. (Het is overigens opmerkelijk hoe m.b.t. dit onderwerp bijzonder weinig kennis van zaken aanwezig blijkt te zijn bij vooral fracties als CDA en VVD).

O.a. Groen Links vroeg waarom Lochem niet naar de berekeningen van de BSA had willen luisteren.

Wethouder Groot Wesseldijk antwoordde hierop schriftelijk dat: “de gemeente de BSA vele malen had uitgenodigd om hierover te komen praten, maar daar was onze Stichting niet op ingegaan”.

Zo werden al “framend” het tekort van de houtopbrengst en het overleg over de opbrengst van de crowdfunding door de gemeente handig door elkaar gehaald, waarmee media en raad onjuist werden geïnformeerd.

De door ons aan wethouder Groot Wesseldijk verzochte rectificatie met de correcte toedracht is tot op heden uitgebleven. (Meer info: https://bomenachterhoek.blogspot.com/2017/11/opnieuw-onwaarheden-en-gedraai-van-de.html).

De BSA is van mening dat indertijd door de gemeente Lochem een realistisch bomenbeheerplan opgesteld had dienen te worden. Het probleem “overschrijding budget ” was met een geloofwaardig plan, waaraan we met plezier hadden meegewerkt, waarschijnlijk voorkomen en er was voor ons dan ook geen noodzaak geweest het overleg als belangengroep voortijdig te verlaten.

* Kap 21 Amerikaanse Eiken Mettrayweg en 92 bomen langs de Quatre Bras weg Eefde:

Van deze 21 Amerikaanse Eiken langs de Mettrayweg waren 4 exemplaren inderdaad werkelijk risicobomen. Met de kap hiervan waren wij het dan ook eens.

Tijdens de uitvoering hiervan werden echter N.B. “per abuis” nog twee gezonde Amerikaanse Eiken ook maar meteen gekapt. De “aannemer werd berispt”..

De gemeente controleert blijkbaar niet. Dit dient echter te allen tijd wel te gebeuren; bij kap dient wettelijk altijd te worden gecontroleerd door een deskundige, zo niet dan dient te worden gehandhaafd.
Van de overige bomen is nog steeds niet geheel aangetoond dat ze daadwerkelijk een risico vormen.

De Amerikaanse Eiken langs de Mettrayweg in Eefde

Onze Stichting heeft nog aangeboden een gedeelte van het crowdfunding bedrag in te zetten voor behoud van de beeldbepalende Amerikaanse Eiken langs de Mettrayweg. De gemeente claimde met omwonenden in gesprek te zijn, terwijl deze zich juist verontrust bij onze Stichting meldden met de boodschap dat de gemeente niet wilde overleggen. Ook de Dorpsraad kampte met het probleem dat de gemeente zich hier niet transparant opstelde.

Later is de gemeente nog wel met individuele bewoners in gesprek gegaan en zou daarmee en ook met de Dorpsraad “afspraken hebben gemaakt”. De betreffende ambtenaar liet in haar reactie weten:

“In overleg met de dorpsraad Eefde en aanwonenden hebben we besloten dat kap van vier bomen aan de Mettrayweg echt nodig is, omdat ze een risico zijn voor weggebruikers. De kap van 21 bomen stellen we drie jaar uit. De snoeiwerkzaamheden nemen we mee in onze reguliere snoeironde. Dat betekent dat de Bomenstichting een deel van het bedrag dat de Crowdfundingsactie heeft opgeleverd niet hoeft in te zetten aan de Mettrayweg. De inzet kan gebruikt worden om op andere locaties beeldbepalende bomen voor kap te behoeden in 2017”.

Aangaande de kap van de 92 bomen langs de Quattre Brasweg reageerde de wethouder als volgt:

“Langs de Quatre Brasweg zijn hoofdzakelijk Amerikaanse eiken en zomereiken gekapt en een enkele onderstandige acacia aan de weilandzijde. Door Circulus Berkel is wel een toezegging gedaan over herplant, maar niet over soort of aantal bomen. Samen met de aanwonenden heb ik de te herplanten soorten bepaald: zomereik, wintereik en enkele moeraseiken.

De moeraseiken zijn in de uitgangspuntennotitie opgenomen op uitdrukkelijk verzoek van de belangengroepen. Zij betreurden de keuze om de Amerikaanse eik niet op de bomenlijst te plaatsen omdat zij de herfstkleuren waardeerden. Uiteindelijk is als compromis de moeraseik op de bomenlijst opgenomen. Deze soort heeft ook prachtige herfstkleuren en boekt betere resultaten als uitheemse soort dan de Amerikaanse eik”.

De voorzitter van de Dorspraad liet ons hierop weten:

“De dorpsraad is zeker niet betrokken bij de keuze. Als direct aanwonende kan ik op persoonlijke titel uitspreken dat ik en andere aanwonenden ook niet zijn betrokken bij de keuze. Dit is exemplarisch voor het gehele proces: ondoorzichtig en een gemeente die gewoon haar eigen weg gaat. Slechte communicatie en teveel bomen die weg zijn gehaald is de realiteit”.

De herplant m.b.t. dit laanbomenproject voldoet o.i. ook geenszins aan de beloften die de gemeente Lochem doet aan haar inwoners. Een staaltje van “schaamgroen”. In plaats van de toegezegde “bomen” heeft men langs de Quatre Brasweg in Eefde sprietjes bosplantsoen geplant, waarvan wegens ontbreken van de benodigde watergift in de warme zomerdagen meer dan de helft het al snel begaf.. (Meer info: https://bomenachterhoek.blogspot.com/2017/11/gemeente-lochem-maakt-beloften-niet-waar.html )

Beloften..

De werkelijke "nieuwe bomen"..

*Koedijk Lochem:

Wij maakten bezwaar tegen de kap van alle eiken langs deze juist daardoor mooie laan, daar er volgens onze boomdeskundige nog een flink aantal met adequaat onderhoud behouden kon blijven.

In juli ontvingen wij het advies van de Commissie Bezwaarschriften, waarin de commissie tot de conclusie kwam dat de bezwaren van de vele reclamanten ongegrond waren.

“Wel diende met inachtneming van de overwegingen in de beslissing op bezwaar het bestreden besluit nader door de gemeente gemotiveerd te worden”.

Wij gaven aan deze nadere motivatie graag te ontvangen. Daar moesten we nog een paar keer om verzoeken.

Uiteindelijk bleek dat deze aanvullingen 1-op-1 met knip- en plakwerk uit het laatste rapport van Expedio Arbori waren overgenomen, waarmee o.i. helaas geen sprake was van een deugdelijke nadere motivatie. Op het bericht waarin wij te kennen gaven dat dit de lading niet dekte kwam geen reactie meer.

De gehele gang van zaken omtrent de Koedijk verdient helaas niet de schoonheidsprijs.

Informatie werd achtergehouden en op verdere vragen verkiest de gemeente dan maar niet te reageren. De in het begin tijdens een gesprek tussen de BSA en twee ambtenaren gedane toezegging dat “vooropgesteld duidelijk was dat, wanneer de omwonenden het niet wilden, er niet gekapt zou worden”, hadden wij later “helemaal verkeerd begrepen”. Men was blijkbaar teruggefloten door hun leidinggevende, die dit later overigens ook niet eens ontkende..

Bovendien constateerde onze bomendeskundige vorig jaar tijdens een inspectietocht langs de bomen die we maakten met de “kartrekker”, deelnemer aan de ter decoratie in het leven geroepen “klankbordgroep”, dat de slechte conditie van een aantal bomen dat op de lijst stond nogal meeviel, terwijl bomen in juist slechte conditie niet op de lijst voorkwamen.

*Ook kregen wij nog het verzoek van de gL onze zienswijze in te dienen m.b.t. de op handen zijnde herziening van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Voor het onderdeel ‘Het bewaren van houtopstanden’ waren wijzigingen voorgesteld. Onze zienswijze zou “als onderdeel van het B&W advies meegenomen worden”. 
Dat was nog een flinke tijdrovende klus.

Wie schetste dan ook onze verbazing dat van alle punten slechts één kleine woordwijziging werd overgenomen, want alle andere punten “waren al vastgesteld beleid”! 
Dus wat de zin was van dit verzoek om onze zienswijzen?..

*De kartbaan in Eefde: hier kapte de eigenaar voor de zoveelste keer weer zonder vergunning een flink aantal bomen. Tot nu toe ging dat te vaak ongestraft.

Wij hebben de gemeente verzocht te handhaven en de eigenaar is herplant opgelegd met een dwangsom. Samen met de gemeente zijn wij gaan kijken naar het resultaat en zijn nadere afspraken gemaakt als volgt:

De gemeente Lochem:

• houdt toezicht op de aanplant van de bomen en inheemse struikvormers in de bestemming bos.
• bewaakt het verwijderen van de bouwweg door en aan de westzijde langs de bestemming bos en de beplanting van dat terrein conform het plan dat hiervoor is opgesteld.
• bewaakt 2017 het “lossen” van de knelconstructies in de bomen.(Dit zijn de constructies waarmee de klim-attributen aan de boomstammen zijn bevestigd. Deze hebben nogal diepe beschadigingen aan de stammen teweeggebracht, wat schadelijk is voor de conditie van de bomen).

Wij houden ook hier de vinger aan de pols.

*Platanen Dillenburg: Dit betreft twee gezonde en beeldbepalende Platanen op gemeentegrond. Eerder heeft de gL al een kapvergunning geweigerd aan de bewoner van het huis er naast, die claimde overlast te hebben van de bomen. Eén van de twee bomen heeft met een wortel een muurtje opgedrukt en er zou sprake zijn van instabiliteit, die echter nog niet door adequaat onderzoek was aangetoond. Verder staan deze bomen ruim van het huis verwijderd. Men claimt ook dat veel buurtbewoners de bomen weg willen hebben, echter kreeg men daarvoor niet voldoende handtekeningen bij elkaar.

Nadat wij bezwaar aantekenden tegen de kap en beide partijen op hun standpunt bleven is via mediation gezamenlijk gekozen voor een adequate kroonsnoei, en een “trekproef” waarmee kon worden aangetoond of de ene Plataan instabiel was.

Deze proef heeft inmiddels plaatsgevonden en de boom blijkt stabiel. Ook de kroonsnoei is inmiddels tot tevredenheid uitgevoerd.

Platanen voor en na de kroonsnoei

“Landjepik”: Betreffende dit fenomeen ziet de gL, in tegenstelling tot de voortvarende gemeente Berkelland, “geen prioriteit”, derhalve komt het niet op de raadsagenda.

Zoals uit het voorgaande mag blijken kost de gemeente Lochem de BSA onnodig veel tijd en energie.

Onaangekondigd wordt in deze gemeente gekapt, met als gevolg dat omwonenden zich geschrokken melden bij onze Stichting. Ons verzoek aan de wethouder om belanghebbenden van te voren in te lichten wordt niet beantwoord en vervolgens gebeurt elders opnieuw hetzelfde, zoals van tijd tot tijd ook te lezen is in de media.

Feiten worden niet zelden verdraaid; dan weer een toezegging die later weer wordt ingetrokken.

Het blijft daarom lastig communiceren met deze gemeente; te vaak moeten wij tevens herhaalde  verzoeken doen om reactie op onze berichten met redelijke vragen.

Ook de transparantie die men zou voorstaan is niet herkenbaar.

Dit alles komt het vertrouwen in deze gemeente niet ten goede.

In principe wil de BSA geen gebruik maken van de "wettelijk gestelde reactie termijnen" en de mogelijkheid tot "ingebrekestelling". 
Er moet tenslotte een betere manier zijn om met elkaar om te gaan.

Maar hoewel tijdens een gesprek in mei de verantwoordelijke ambtenaar verbetering toezegde, “omdat de gemeente Lochem eraan hechtte een goed contact te hebben met onze Stichting”, is dit echter voor een groot deel helaas slechts nog steeds bij woorden gebleven..

Gemeente Montferland (gM)

Enige jaren geleden heeft de raad van gemeente Montferland besloten kapvergunningen vrij te geven voor bomen tot een stamomvang van 2.50m, gemeten op een hoogte van 1.30 m.

Daar zijn niet alle inwoners blij mee..

Daarmee vergeet de gemeente ook wel eens dat, wanneer je al kapplannen maakt, zoiets op z’n minst toch ook van te voren met omwonenden overlegd dient te worden.

Onze contactpersoon meldt ons de kapvergunningen die worden gepubliceerd voor dus bomen van grotere omvang dan 2.50m.

* Langs de Beekseweg tussen Zeddam en Beek is Natuurmonumenten al 20 jaar bezig om de bestaande laanbomen te vervangen. In het afgelopen jaar gebeurde dit in het laatste gedeelte van de Beekseweg.

Tien jaar terug zijn er nieuwe bomen geplant op 5 meter van elkaar. Hier wil men nu om en om bomen tussenuit halen om te herplanten op het gedeelte dat nu gekapt wordt. Er komen dus al robuuste bomen te staan, die gelijk op zullen gaan met de eerdere herplant.

Gemeente Oost Gelre (gOG)

In de gemeente Oost Gelre staan ongeveer 38.000 gemeentelijke bomen. Eens in de drie jaar worden deze bomen gecontroleerd op vitaliteit; d.m.v. de VTA-controle. Zo wordt elk jaar 1/3 deel van het totale bomenbestand gecontroleerd.

Hiermee is Oost Gelre één van de weinige gemeenten die deze wettelijke zorgplicht ook werkelijk uitvoert zoals de wet beoogt. Er wordt voor elke boom een rapport opgesteld; daarin staat een advies voor bijv. "snoeien van dood hout", of "opkronen". Voor 2017/2018 betreft dit 263 bomen.

De door deze gemeente ingestelde "Bomenwacht" ziet toe op het bomenbeleid. Deze Bomenwacht bestaat uit betrokken vrijwillige inwoners en blijkt effectief. Hopelijk inspireert dat ook andere Achterhoekse gemeenten..

Zie: http://www.bomenwacht-oostgelre.nl/.

Gemeente Oude IJsselstreek (gOIJ)

In februari 2017 zegde deze gemeente toe een Bomenbeleidsplan te willen maken in samenspraak met belanghebbenden, zoals belangengroep Kappen Nou en onze Stichting.

September jl. bleek dat er nog geen concept Bomenbeleidsplan tot stand was gekomen; wèl was inmiddels per 1 september iemand in dienst genomen om zich o.a. vooral met dit onderwerp bezig te houden: een ‘Adviseur Natuur en Landschap’.

Tevens zegde de gOIJ toe te zullen stoppen met het kappen van de 901 laanbomen; o.a. “wegens het ontbreken van draagvlak”. (Intussen was helaas de helft wel al omgezaagd..).

Wèl zouden in geval de veiligheid in het geding kwam bomen worden gekapt. Helaas hebben wij moeten constateren dat er ondertussen nog steeds laanbomen door de gOIJ worden gekapt; die desgevraagd door wethouder Sluiter als “ziek” worden bestempeld, echter zonder een onderbouwing met onderzoeksrapportage van een deskundige te kunnen overleggen aan belangengroep Kappen Nou.

Tevens ontvangen wij meldingen dat zelfs bezwaarschriften en handhavingsverzoeken (vooral betr. illegaal gekapte houtsingels) door deze gemeente worden genegeerd.

*     * Historische steilrandKersendijk Westendorp: Zo ook heeft onze Stichting tot onze verbijstering zelfs moeten ervaren dat de gOIJ, in de persoon van de Coördinator Handhaving, ons maanden lang om de tuin leidde inzake de handhaving m.b.t. de vernieling van een steilrand (een houtwal met 1 steile kant) aan de Kersendijk in Westendorp. Deze steilrand was, behalve de aanwezige forse eiken, geheel gesloopt van begroeiing en afgegraven, waarbij de stammen van een aantal eiken flink beschadigd waren door de graafmachine. Dit met de bedoeling de vrijgekomen grond illegaal bij het aangrenzende bouwland te betrekken.

De illegaal vernielde houtsingel aan de Kersendijk in Westendorp

       In maart deden wij de gOIJ dit verzoek. Vier maanden bleken “nodig voor onderzoek”.

       In juli verzond de gemeente een (ongedateerde) brief aan de veroorzaker, de Fa. Hunland Holding, waarin men aankondigde dat “de Bomenstichting Achterhoek een verzoek tot handhaving had gedaan en dat Hunland tot 31 december de tijd kreeg om de steilrand te herstellen op de door OIJ gestelde voorwaarden”. Deze gemeente handhaaft blijkbaar niet uit zichzelf.

      Temeer vreemd omdat zij in haar beleidsprincipes i.h.k.v. cultuurlandschap uitdraagt:

       "Extra aandacht is gewenst voor versterking van de kenmerkende ruimtelijke opbouw van het landschap; de maat van open ruimtes; zichtlijnen en doorzichten; kenmerkend reliëf; essen, kampen, steilranden; kleinschalige structuren en elementen; houtwallen, perceelstructuren; structurerende lineaire elementen; wegen, paden, lanen, bosranden, watergangen etc."

       Van juli tot december hield de Coördinator Handhaving vol “de vinger aan de pols te houden” en in een telefoongesprek met hem op 19 december liet hij de BSA weten dat “Hunland Holding ‘nog niet helemaal’ aan de voorwaarden van de gemeente had voldaan om e.e.a. vóór 31 december as. zover mogelijk terug te brengen in de oude staat”.

Een aantal eiken werd aan de voet beschadigd door de graafmachines

       Uiteindelijk bleek dat Hunland Holding tot op diezelfde 19^edecember nog helemaal niets had ondernomen m.b.t. de opgedragen herstelwerkzaamheden!

Alle correspondentie in dit kader werd gevoerd met c.c. aan wethouder Sluiter en burgemeester Van Dijk, waarmee beiden doorlopend op de hoogte waren van deze gang van zaken.

Al eerder zegden wij het vertrouwen op in deze gemeente, omdat bij herhaling toezeggingen niet werden waargemaakt.

Dit alles helpt helaas niet ter ondersteuning van de uitspraak van zowel wethouder Sluiter als van dhr. Van Dijk in februari 2017: “toch graag weer de contacten te willen verbeteren”. 

Gemeente Winterswijk (gW)

* T.a.v. het Landjepik: De gemeente Winterswijk heeft voortvarend e.e.a. kadastraal uitgezocht. Daaruit bleken geen grote illegale praktijken, maar wèl dat op sommige plaatsen stroken gemeentelijke berm als landbouwgrond bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) worden opgevoerd.

Winterswijk heeft zich reeds in 2015 en opnieuw in 2017 aangesloten bij het initiatief van Berkelland om de staatssecretaris op te roepen kadastrale gegevens toe te voegen aan de ‘AAN-kaart’. Op die manier kan de RVO de rechtmatigheid van een subsidieaanvraag gemakkelijker controleren.

In Winterswijk heeft het onderwerp houtkap een aantal keren de politieke agenda gehaald. Aanleiding daartoe waren incidenten als de illegale kap van tientallen eiken in Ratum.

De verdachte is hiervoor voorwaardelijk veroordeeld. Dit houdt in dat wanneer hij nog een keer een houtwal kapt de straf wordt opgelegd. Hij heeft een herplantplicht : dit voorjaar moet hij op dezelfde plaats bomen van een redelijke maat terug planten.

* Ook was er het incident van de verwoesting van een historische wal in Kotten (die inmiddels zover mogelijk is hersteld) en de rigoureuze kap van bomen langs het Komiezenpad. Dit laatste gebeurde weliswaar legaal, maar door de maatschappelijke ophef werd het een onderwerp in de Gemeenteraad. De boodschap aan het College was: zorg dat goed gecommuniceerd wordt naar het publiek over de achtergrond van kap daar waar dit plaats vindt en treedt tevens streng op tegen illegale kap. Controleer ook of herplant heeft plaatsgevonden. Inzake de illegale kap van eiken en vernieling van de historische wal is handhavend opgetreden en er is aangifte gedaan van strafbare feiten.

In gebieden van terreinbeherende organisaties, maar ook particulier, heeft veel kap plaatsgevonden als achterstallig onderhoud.  Ook is er veel gekapt ten gevolge van ziekten van essen, en van eiken die waren aangetast door de eikenprachtkever.. 

In het Natura2000 gebied Bekendelle vond grootschalige kap plaats in het kader van het beheerplan om inheemse soorten terug te brengen. Dit in een samenwerkingsverband van de Provincie, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Waterschap Rijn & IJssel.

In november 2017 is een Beheerplan laanbomen vastgesteld door het College. Dit plan, met een looptijd van 15 jaar, beoogt vast te stellen welke maatregelen nodig zijn om de lanen in het landschap te versterken en in stand te houden. In de gemeentelijke begroting is extra geld gebudgetteerd voor aanplant van bomen.

Een op een juiste wijze afgezette singel in Winterswijk

Financieel overzicht 2017 Bomenstichting Achterhoek

Inkomsten:

Saldo 01-01-2017	€ 8979,62
Donaties	375,00
	€ 9354,62

Uitgaven:

Bankkosten	109,12
Contributies, donaties	150,00
Paskosten	20,00
Boom Groenste Project	127,20
Secretariaatskosten	84,95
Terugstorting Crowdfunding	5525,00
	€ 6016,27
Saldo 31-12-2017	3338,35
	€ 9354,62